Η υπόθεση Ιωαννίδη
«Αλλά ξανά και ξανά, έρχεται η στιγμή
στην ιστορία, όταν ένας άνθρωπος που τολμάει να πει ότι δύο και δύο κάνουν
τέσσερα, τιμωρείται με θάνατο»
Αλμπέρ Καμύ, «Η Πανούκλα»
«Κάθε μέρα, στην επιστημονική
κοινότητα δίνονται μάχες για το μέλλον της ανθρωπότητας. Δυστυχώς, οι σοβαροί
και μεθοδικοί επιστήμονες εκτοπίζονται και οι λακέδες των πολυεθνικών μαζί με
τους λαϊκιστές και τους τυχοδιώκτες, βρίσκονται σε όλο και μεγαλύτερους
αριθμούς στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Εμείς παραμένουμε αμέτοχοι και
ανενημέρωτοι και αδιαφορούμε ή αποτυγχάνουμε να προστατεύσουμε αυτούς που θα
μπορούσαν να προστατεύσουν την επιστημονική ακεραιότητα και το μέλλον της
ανθρωπότητας. Με κάποια έννοια, θα έχουμε το μέλλον που μας αξίζει.»
Πέτρος Αργυρίου, «Θανάσιμες θεραπείες», 2011
Καμιά μελέτη αντισωμάτων δεν προκάλεσε
τόσο ντόρο όσο η μελέτη της Santa
Clara, στην Καλιφόρνια.
Δεν ήταν τόσο για τα ευρήματα της, που
συμφωνούσαν με τα ευρήματα προηγούμενων μελετών, αλλά γιατί στην πολυμελή ομάδα
συμμετείχε ο καθηγητής Ιατρικής του Stanford,
Γιάννης Ιωαννίδης και αυτό από μόνο του έδινε ανεπιθύμητη δημοσιότητα στην
έρευνα από την οποία απέρρεε θνητότητα από 0,12% εώς 0,2% και πραγματικός αριθμός
φορέων 50 εώς 85 φορές μεγαλύτερος από τον καταγεγραμμένο.
Όπως θα δούμε παρακάτω, δεν ήταν η
πρώτη φορά που ο Ιωαννίδης χαλούσε την πιάτσα. Αλλά στην εποχή του
κορονοφασισμού, δεν θα του περνούσε του Ιωαννίδη, καθώς το ζήτημα ήταν πλέον
πρωτίστως πολιτικό και η επιστήμη έπρεπε να συμμορφωθεί. Ή να πεθάνει.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που επιστήμονας
θα πέθαινε επειδή πήγε κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα της εποχής του.
Ο άνθρωπος που μετά κόπων και βασάνων
εισήγαγε στην ιατρική πρακτική το ζήτημα που στην κρίση του κορονοϊού
αναδείχτηκε ως μείζον, την ατομική υγιεινή και αντισηψία, ο Ignaz Semmelweis,
λοιδορήθηκε και πολεμήθηκε όσο κανείς άλλος από τους συναδέρφους του, που
θεωρούσαν τους εαυτούς υπεράνω του πλυσίματος των χεριών, μια παράδοση που όπως
είδαμε στο σχετικό κεφάλαιο, συνεχίζεται σε κάποιο βαθμό ως σήμερα, σκοτώνοντας
εκατομμύρια ανθρώπων μέσω των ενδονοσομειακών λοιμώξεων. Ο πόλεμος με αυτούς που
αποκάλεσε «αδαείς δολοφόνους» είχε μεγάλο τίμημα για τον Semmelweis καθώς
τον κατέβαλε νοητικά.
Έτσι βρέθηκε η ευκαιρία να τον
παραπλανήσουν και να τον κλείσουν στο ψυχιατρείο. Ο Semmelweis
προσπάθησε να αντισταθεί. Δύο βδομάδες
μετά τον άγριο ξυλαδαρμό του, ο άνθρωπος που το έργο του έχει σώσει αναρίθμητες
ζωές μέχρι σήμερα, πέθανε στο κελί του.
Σήμερα, αυτοί που έβαλαν τον πλανήτη
σε κελί, κάνουν την δουλειά πιο παστρικά. Καταστρέφουν μόνο καριέρες,
προσωπικότητες επιχειρώντας φορές φορές να καταστρέψουν οικονομικά και
κοινωνικά τον στόχο τους.
Στην περίπτωση του Ιωαννίδη, στήσαν
ένα ανυπόστατο σκάνδαλο που τον ήθελε να δωροδοκείται με 5.000 δολάρια από τον
ιδρυτή της αεροπορικής εταιρίας JetBlue,
ζήτημα στον πυρήνα του οποίου θα επανέλθουμε.
Όπως γράψαμε, δεν θα ήταν η πρώτη φορά
που ο Ιωαννίδης θα γινόταν το κόκκινο πανί.
Το 2000 ο Ιωαννίδης μαζί με τον Γιαννακάκη,
γράφουν σε μορφή έκθεσης περιστατικού το ευθυμογράφημα «Αραβικές νύχτες- 1001
ιστορίες για το πώς οι φαρμακευτικές εταιρίες φροντίζουν για τις υλικές ανάγκες
των γιατρών», περιγράφοντας, με τρόπο εξόχως καυστικό αλλά και έντονα καταγγελτικό,
την εμπειρία τους σε ιατρικό συνέδριο με διακόσιους Έλληνες γιατρούς στη Μέση Ανατολή,
που ελάχιστα είχε να κάνει με την ιατρική και τα πάντα με «μασάζ» στην ιατρική
διαφθορά.
Αξίζει η σύνοψη του κειμένου να
μεταφερθεί αυτούσια.
«Στόχος: Να
περιγραφεί το πώς οι φαρμακευτικές εταιρίες φροντίζουν τις υλικές ανάγκες των
ιατρών.
Σχεδιασμός: Έκθεση
περιστατικού απομνημονευμάτων
Πλαίσιο: Εγκαταστάσεις
που καμία σχέση δεν έχουν με την ιατρική, κάπου στην Αραβική Χερσόνησο
Πληθυσμός ασθενών: Τυχαίο δείγμα γιατρών.
Παρεμβάσεις:
Προώθηση από την φαρμακευτική βιομηχανία.
Κύρια στοιχεία μέτρησης των
αποτελεσμάτων: Τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ήταν ταξίδια, ευχαρίστηση,
διασκέδαση και δώρα και τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, ήταν το μερίδιο αγοράς
των συγκεκριμένων επιχειρήσεων.
Αποτελέσματα: Τα
βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ήταν ετερογενή, υπογραμμίζοντας την ποικιλομορφία
των μέσων που χρησιμοποίησε η φαρμακευτική βιομηχανία για να ανατρέψει, να
εκτρέψει και να επηρεάσει την ιατρική πρακτική. Συνολικά, 200 γιατροί ήταν
ντυμένοι με λευκά φορέματα, ένας γιατρός προληπτικής ιατρικής ανέφερε τον
Ιπποκράτη υπέρ του καπνίσματος, ένας μεγάλος γιατρός έγινε ποιητής, ένας
γιατρός που προσπαθούσε να κατανοήσει την ενότητα Μέθοδοι μιας αφίσας,
αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε να κάνει ηλιοθεραπεία στην παραλία αντ’ αυτού και δύο
γυναίκες γιατροί, απήχθησαν από Βεδουίνους πολεμιστές. Μακροπρόθεσμα
αποτελέσματα σχετικά με τις πωλήσεις των φαρμάκων της εταιρείας εκκρεμούν, αλλά
είναι πιθανό να είναι πολύ ευνοϊκά.
Συμπεράσματα: Φάτε, πιείτε, να είστε εύθυμοι και αυξήστε την συνταγογράφηση.»
Τα αποτελέσματα μιας έρευνας που
εξέθετε το ειδύλλιο φαρμακευτικών εταιριών και ιατρών είχε δυσμενή αποτελέσματα
για τον Ιωαννίδη.
Όπως ο ίδιος περιγράφει, έλληνας
συνδικαλιστοπατέρας και μεγαλογιατρός με υψηλές πολιτικές διασυνδέσεις, ζήτησε
την παραδειγματική του τιμωρία και την ανάκληση της ιατρικής του άδειας,
κατηγορώντας τον για πρωτοφανή έλλειψη ηθικής.
Και όσο πιο αναγνωρίσιμος γινόταν,
τόσο πιο άσχημα θα γίνονταν τα πράγματα για τον Ιωαννίδη.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, αυτό που
σήμερα θεωρούμε δεδομένο, η ιατρική που βασίζεται σε τεκμήρια (Evidence Based
Medicine, EBM), είναι μια
σχετικά πρόσφατη κατάκτηση στην εποχή μας, που χρειάστηκε τρεις πρωτοπόρους για
να θεμελιωθεί, βρίσκοντας αρχικά πολύ μεγάλη αντίσταση από την ιατρική
κοινότητα.
Ο ένας από τους πατέρες της EBM, ήταν ο μέντορας του Ιωαννίδη, ο David Sackett,
o οποίος
είχε πει το περίφημο: «Τα μισά από όσα σας διδάσκουν στην ιατρική είναι τρομερά
λάθος», κάτι που όπως καταλαβαίνετε, δυσαρέστησε παραπάνω από τους μισούς
καθηγητές ιατρικής.
Όταν η EBM άρχισε
να θεμελιώνεται, όλο και περισσότεροι άρχισαν να ζητάν από τον επίγονο του Sackett, τον Ιωαννίδη, χάρες όπως το να βάλει το
όνομα τους σε δημοσιεύσεις του για να αποκτήσουν κύρος. Όπως ο ίδιος περιγράφει,
η επίμονη άρνησή του, του κέρδισε πολλούς εχθρούς, όχι μόνο μέσα στην ιατρική
αλλά και σε όλο το διεφθαρμένο φάσμα της πολιτικής, από την αριστερά και την
δεξιά, μια ιστορία που βλέπουμε να επαναλαμβάνεται και σήμερα.
Αλλά το κύρος που είχε αποκτήσει το
όνομα του Ιωαννίδη, παρά ήταν δελεαστικό για να μείνει ανεκμετάλλευτο.
Μέχρι και ο συνδικαλιστής που ήθελε να
τον εξαφανίσει επαγγελματικά, τον ξαναπροσέγγισε:
«Γιάννη, όλοι το ξέρουμε πως είσαι ο
καλύτερος επιστήμονας της χώρας. Γιατί
δεν δουλεύουμε μαζί; Ξέρεις πόσο πετυχημένος είμαι» περιγράφει ο Ιωαννίδης ότι
του είπε ο συνδικαλιστής, δείχνοντας του έναν πολύ μακρύ και εντυπωσιακό
κατάλογο με τις ισχυρές του διασυνδέσεις.
«Το μόνο που μου λείπει είναι μείζονες
δημοσιεύσεις σε περιοδικά με την κορυφαία επίδραση. Οπότε, κοίτα τι θα κάνουμε.
Εγώ θα σου δώσω δύναμη, και εσύ θα βάλεις το όνομα μου σε μεγάλες βασισμένες σε
τεκμήρια δημοσιεύσεις».
Η επιστημονική και ηθική ακεραιότητα
του Ιωαννίδη είχε γίνει τόσο μεγάλη αλογόμυγα, που καθηγητής καρδιολογίας είπε
σε φίλο του πως αν ο Ιωαννίδης δεν καθόταν στα αυγά του, μπορεί Αλβανοί
εκτελεστές να τον στραγγάλιζαν μέσα στο ίδιο του το γραφείο.
Ούτε και τότε όμως ο Ιωαννίδης κάθισε
στα αυγά του.
Περιέγραψε ότι πολλοί ερευνητές είχαν γίνει μάνατζερς
και εξαρτημένοι από τους χρηματοδότες τους που είναι συνήθως οι φαρμακευτικές
εταιρίες, ότι ακόμη και ο επιστημονικός κλάδος που ο ίδιος βοήθησε να ιδρυθεί,
η βασιζόμενη σε τεκμήρια ιατρική, είχε αλωθεί από συμφέροντα και ιδιοτελείς
φιλοδοξίες, είχε γίνει μια βιομηχανία που στήριζε τα προϊόντα των φαρμακευτικών
και είχε μετατραπεί σε ιατρική στηριζόμενη στην οικονομία.
Και το κερασάκι στην τούρτα, ο Ιωαννίδης το
έβαλε το 2005, με την έρευνα του «Γιατί τα περισσότερα δημοσιευμένα ερευνητικά
ευρήματα είναι λάθος», όπου καταδείκνυε αυτό ακριβώς που περιγράφει ο τίτλος,
με βασικούς παράγοντες που έκαναν την κακή επιστήμη κυρίως στην ιατρική
επικρατή στις μέρες μας, να είναι ο ελλιπής ή κακός σχεδιασμός των ερευνών και
τα συμφέροντα των χρηματοδοτών και των ερευνητών. Οι περισσότερες έρευνες,
είχαν γίνει διαφημίσεις όπως ο ίδιος αλλού περιέγραψε.
Παρότι η έρευνα εξέθετε την πλειοψηφία
της ιατρικής ερευνητικής κοινότητας, αυτή δεν μπόρεσε να την αντιμαχηθεί λόγω της
ισχυρής μεθοδολογίας της. Αντίθετα, η έρευνα αυτή, μια από τις πιο
πολυδιαβασμένες πλέον στην ιστορία της ιατρικής, έγινε το έναυσμα για ένα
κάλεσμα για μεταρρύθμιση της έρευνας.
Στην πραγματικότητα όμως, η
απορρύθμιση στην έρευνα που επιτράπηκε λόγω έλλειψης στιβαρής μεθοδολογίας και
δεοντολογίας, συνεχίστηκε. Και με την κρίση σε όλα τα πεδία που έχει επιφέρει η
αντιμετώπιση της πανδημίας, άρχισε να γίνεται φανερή ακόμη και στους μη
ειδικούς.
Τα χάλια στα οποία έχει φτάσει η
ιατρική έρευνα, τα περιέγραψε ο Ιωαννίδης και μέσα από την προσωπική του
εμπειρία, όταν του ζητήθηκε από μεσολαβητή εταιρίας να βάλει το όνομα του σε
καρδιολογική κλινική δοκιμή. «Το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να στρατολογήσετε
εθελοντές για την δοκιμή. Το πρωτόκολλο; Ω, το πρωτόκολλο, γιατί πρέπει να ανησυχείτε
για το πρωτόκολλο; Η εταιρεία που χρηματοδοτεί την δοκιμή, έχει ήδη φροντίσει το πρωτόκολλο και θα
φροντίσει επίσης να γράψει την δημοσίευση. Εσείς δεν χρειάζεται να ανησυχείτε
για αυτά τα μικροπράγματα. Δεν πρέπει να χάνετε χρόνο με το πρωτόκολλο ή την
επεξεργασία προσχεδίων. Θα βάλουμε το όνομά σας ως συγγραφέας στη δημοσίευση,
μην ανησυχείτε. Αυτό κάνουν όλοι οι κλινικοί ερευνητές με κύρος", είχε πει
πάνω κάτω ο μεσίτης ερευνητών στον Ιωαννίδη.
Το 2014, ο Ιωαννίδης θα τραβήξει κι
άλλο το σκοινί, ιδρύοντας το Κέντρο Καινοτομίας Μετα-έρευνας. Η μετα-έρευνα,
ερευνά την ίδια την έρευνα, τις αδυναμίες της και τους παράγοντες που επιδρούν στους
ερευνητές και επηρεάζουν την ποιότητα της έρευνας. Η μετα-έρευνα είναι ο κριτής
των ερευνών και τελικός της στόχος της είναι η βελτιστοποίηση της μεθοδολογίας
και της έρευνας γενικά.
Είναι ότι θα έπρεπε να είναι το σώμα
εσωτερικών υποθέσεων σε μια μη διεφθαρμένη αστυνομία.
Δεν φτάνει που ο Ιωαννίδης έμπλεκε συνέχεια
στα πόδια της κατευθυνόμενης έρευνας, τώρα οι ερευνητές θα τον είχαν και πάνω
από το κεφάλι τους, λες και ήταν καμιά θεότητα της επιστήμης.
Όταν λοιπόν, ο Ιωαννίδης έκανε την
παρέμβαση του και στην πανδημία, είχε κάνει ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα
και ένα μικρό βήμα για τον λάκκο με τα φίδια που έστεκε ακριβώς μπροστά του εδώ
και δεκαετίες.
Και οι δημοσιογράφοι που κάναν εδώ και
δεκαετίες την πάπια στα δισεκατομμύρια της ιατρικής διαφθοράς και της κατευθυνόμενης
ιατρικής, θα προσπαθούσαν να χρεώσουν ένα σκάνδαλο 5000 χιλιάδων ευρώ, στον
άνθρωπο που εκατοντάδες φορές είχε αρνηθεί ανήθικες και αντιδεοντολογικές προτάσεις
και που πολεμούσε μέσα από την επιστήμη του, τα εκμαυλιστικά φαινόμενα στην
ίδια την επιστημονική έρευνα!
Ας πάμε όμως στο ζουμί της υπόθεσης.
α) Οι δημοσιογράφοι πιάσαν μεγάλο
λαυράκι: Το Stanford έχει όντως μια πολιτική πλήρους αδιαφάνειας. Και
αυτή είναι ότι όσοι κάνουν δωρεές για μια έρευνα του Stanford, παραμένουν ανώνυμοι για τους ερευνητές,
προκειμένου να μην δελεαστούν και να μην αμαυρωθεί η φήμη του Stanford από
τα εκφυλιστικά φαινόμενα στην έρευνα, που τόσα χρόνια ο Ιωαννίδης περιγράφει
και πολεμά.
β) Ακόμη και αν με κάποιο μαγικό
τρόπο, οι ερευνητές της «επίμαχης» μελέτης για την Santa Clara, κατάφερναν
να τσεπώσουν την δωρεά του ιδρυτή της JetBlue,
θα έπρεπε να μοιράσουν την μπάζα δια του 17, γιατί τόσοι ήταν οι ερευνητές. Θα
κονομούσαν έτσι μια τρακοσαρού ο καθένας τους.
Πιο ακριβά θα έβγαινε στον κύριο JetBlue να
τους χάριζε κανά εισιτήριο για να πάνε σε κανά ιατρικό συνέδριο, όπως κάνουν οι
φαρμακευτικές εταιρίες. Με την διαφορά ότι οι φαρμακευτικές πληρώνουν όλα τα κόστη
του συνεδρίου και της παραμονής των ιατρών, για να σπρώχνουν αυτοί ευνοϊκές
έρευνες και φάρμακά τους. Μια φαρμακευτική μάλιστα, περιελάμβανε στα κόστη της παραμονής
και ιερόδουλες πολυτελείας, πρακτική που σταμάτησε, καθώς πολλοί γιατροί είναι
με παντρεμένοι με ιατρίνες ή νοσοκόμες και σε αυτά τα ζητήματα, ο ιατρικός
κόσμος μικραίνει επικίνδυνα. Που ακούστηκε οι εταίρες των εταιριών να πηγαίνουν
με τις πόρνες που πληρώνουν οι εταιρίες;
Όλο αυτό, θυμίζει το κακοπροαίρετο
ανέκδοτο με την πουτάνα που βρίσκεται προ εκπλήξεως όταν μαθαίνει πως οι
συναδέρφισες της, καλοπληρώνονται για αυτό που η ίδια έδινε στο τζάμπα. Με την
διαφορά του ότι οι συντελεστές της έρευνας στη Σάντα Κλάρα, γνώριζαν έστω και
εξ αποστάσεως, έστω πάνω κάτω, τα ποσά που παίζουν στην πιάτσα για την
επιστημονική πορνεία.
Οι δημοσιογραφικές συκοφαντίες εις
βάρος του Ιωαννίδη είναι αστείες, αν αναλογιστεί κανείς πως στόχευαν τον
άνθρωπο που είχε συγγράψει τις 1000 και μια αραβικές νύχτες και που το 2012
περιέγραφε σε άλλη του δημοσίευση, πως τα ιατρικά συνέδρια είχαν καταντήσει
πανάκριβοι μηχανισμοί δημοσίων σχέσεων, προώθησης συμφερόντων, και καριέρων.
Σε ανύποπτο χρόνο, ο Γιάννης Ιωαννίδης
είχε εξομολογηθεί πως: «Τι τέρατα έχουμε δημιουργήσει μέσω της επιλογής των καταλληλοτέρων!
Επευφημούμε τους ανθρώπους για να μάθουν πώς να απορροφήσουν χρήματα, πώς να
πάρουν τον καλύτερο δημοσιοσχετίστα για να φουσκώσει τη δουλειά τους, πώς να
γίνουν περισσότερο πομπώδεις και λιγότερο αυτοκριτικοί. Αυτοί είναι οι
επιστημονικοί μας ήρωες του 21ου αιώνα.»
Ας δούμε λοιπόν τα τεράστια ποσά με τα
οποία οι επιστημονικοί μας ήρωες του 21ου αιώνα που πρωτοστάτησαν
στο φιάσκο Covid, χρηματοδοτήθηκαν και μάλιστα από
έναν και μόνο άνθρωπο, τα προηγούμενα χρόνια για να τερατολογούν για
πανδημικούς Αρμαγεδώνες.
Πέτρος Αργυρίου, agriazwa.blogspot.com, 27/9/2020
