Αγαπητοί μου αναγνώστες. Η αφόρητη δυσκολία της εποχής μας, με εξώθησε να δημιουργήσω το εν μέρει συνδρομητικό substack μου, petrosarguriou.substack.com. Με το αντίτιμο ενός καφέ τον μήνα, μπορείτε να έχετε πλήρη πρόσβαση στην αρθρογραφία μου και να στηρίξετε μιας από τις λίγες ανεξάρτητες φωνές κριτικής σκέψης στην χώρα μας. Μπορείτε επίσης να δώσετε ετήσια συνδρομή των 50 ευρώ.
Είδαμε πως μέχρι το 1950, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι είχαν ήδη εκδιωχθεί από τα μέρη τους. Οι Ισραηλινοί, έχουν ψηφίσει τον νόμο της επιστροφής, προσελκύοντας στο Ισραήλ, όλο και περισσότερους Εβραίους. Όλο και περισσότερη Παλαιστίνη εποικίζεται, όλο και περισσότεροι Παλαιστίνιοι, παρεκτοπίζονται.
Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, το Παλαιστινιακό αποκτά, ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις.
To 1953, o εκλεγμένος πρωθυπουργός του Ιράν Μοχάμετ Μοσαντέκ, θα ανατραπεί σε ένα πραξικόπημα οργανωμένο από τους Αγγλοαμερικάνους, γιατί επιδίωξε να εθνικοποιήσει τα ιρανικά πετρέλαια. Τη θέση του θα πάρει ο αχυράνθρωπος των αμερικανών σάχης Ρεζά Παχλαβί που θα είναι ο μονάρχης του Ιράν μέχρι και το 1979, όπου θα ανατραπεί από την Ιρανική Επανάσταση και την εξουσία θα πάρει ο σιίτης κληρικός Αγιατολά Χωμεϊνί. Για μια ακόμη φορά, ήταν οι δυτικοί που οδήγησαν στην ισλαμική ριζοστικοποίηση, αυτή την φορά, των Ιρανών..
Ο πρώτος Αραβοϊσραηλινός πόλεμος, 1956-1957
Το 1954, ο στρατιωτικός Γκαμάλ Αμντέλ Νάσσερ, θα αναλάβει την πρωθυπουργία της Αιγύπτου. Ο Νάσσερ είναι παναραβιστής. Θέλει μια κοσμική ένωση των Αράβων που θα αποτινάξει τον δυτικό ιμπεριαλισμό.
Το 1956, θα εθνικοποιήσει το σημαντικότατο για την παγκόσμια ναυτιλία και εμπόριο κανάλι του Σουέζ που ήταν τότε υπό βρετανογαλλικό έλεγχο και θα μπλοκάρει το ισραηλινό λιμάνι του Ελάτ. Η απάντηση των Γαλλοβρετανών, ήταν να πείσουν τους ισραηλινούς να επιτεθούν στην Αίγυπτο. Οι ισραηλινές δυνάμεις θα επικρατήσουν, θα καταλάβουν την Γάζα, την Ράφα και το μεγαλύτερο κομμάτι της χερσονήσου ανατολικά της χερσονήσου του Σουέζ, παίρνοντας χιλιάδες αιχμαλώτους.
Το 1957 οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από την χερσόνησο και την θέση τους θα πάρουν δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών που θα εγκατασταθούν και στην χερσόνησο του Σινάι.
Εκείνη την περίοδο, ιδρύεται η Φατάχ από τον πρόσφυγα στην Αίγυπτο Γιασέρ Αραφάτ, η δράση του οποίου είναι ταυτισμένη με το Παλαιστινιακό, για πολλά χρόνια.
Η Φατάχ, είναι μια οργάνωση με μεικτό χαρακτήρα: Από την μία είναι μια πολιτική οργάνωση αλλά παράλληλα διεξάγει κι αντάρτικο κατά του Ισραήλ. Ο στόχος της είναι καθαρά εθνικοαπελευθερωτικός και θέλει όλη την ιστορική Παλαιστίνη όπως ήταν πριν το 1947, για τους Παλαιστίνιους. Το σκεπτικό της δράσης της τις πρώτες δεκαετίες είναι ένα: Δεν θα υπάρχει ασφαλές Ισραήλ, αν δεν υπάρξει ελεύθερη Παλαιστίνη.
Το 1964, θα ιδρυθεί με την συνένωση διαφόρων ομάδων και κυρίαρχη την Φατάχ, η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) που αντιπροσωπεύει κι εκπροσωπεί την πλειονότητα των Παλαιστινίων. Η PLO, επιχειρεί κατά του Ισραήλ κυρίως από την Συρία.
1967: Ο «προληπτικός» πόλεμος των έξι ημερών
Το 1967, θα ξεκινήσει ο πόλεμος των έξι ημερών. Η Συρία φοβάται επίθεση του Ισραήλ και στρέφεται προς την Αίγυπτο. Η Αίγυπτος θα διατάξει την απομάκρυνση των δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών στο Σινάι και θα μεταφέρει στρατεύματα εκεί, ενώ θα συνάψει κοινή αμυντική συμφωνία με την Ιορδανία.
Το Ισραήλ, θα προβεί σε έναν «προληπτικό» πόλεμο εναντίον των τριών αυτών χωρών, θα νικήσει και θα καταλάβει την Γάζα, την Δυτική Όχθη, την πόλη της Ιερουσαλήμ, τα υψίπεδα του Γκολάν από την Συρία και την χερσόνησο του Σινάι από την Αίγυπτο.
Το Ισραήλ, θα βομβαρδίσει και την πρωτεύουσα του Λιβάνου, Βηρυτό, στέλνοντας μήνυμα στην κυβέρνηση του για την στήριξη του Λιβάνου στην PLO.
Μετά την ήττα των Αράβων, η Λίγκα των Αράβων θα συμφωνήσει για την πολιτική των τριών όχι. Όχι στην ειρήνη, τις διαπραγματεύσεις και την αναγνώριση του Ισραήλ. Μετά τον πόλεμο και την κατοχή της Δυτικής Όχθης που μέχρι τότε βρισκόταν υπό την αρμοδιότητα της Ιορδανίας από τους ισραηλινούς, σημαντικές ομάδες φενταγίν της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, θα εγκαταλείψουν την Δυτική Όχθη και θα μεταφερθούν στην Ιορδανία, από όπου και θα εντείνουν τις επιθέσεις τους κατά του Ισραήλ.
Το 1968, οι ισραηλινοί θα εισβάλουν με μεγάλες δυνάμεις του IDF (Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις) στην πόλη Καραμέχ στα σύνορα της Ιορδανίας, όπου βρίσκεται πλέον το αρχηγείο της Οργάνωσης για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, με τον Γιάσερ Αραφάτ, να είναι εκεί ως αρχηγός της πλέον.
Οι ισραηλινοί, δεν περιμένουν ανάμειξη της Ιορδανίας αλλά ο Ιορδανικός στρατός τελικά θα παρέμβει.
Οι ισραηλινοί θα πετύχουν τον στόχο τους να καταστρέψουν το στρατόπεδο των Παλαιστινίων, αλλά είναι μια πύρρειος νίκη, καθώς στη μάχη που διήρκησε μια μέρα, οι ισραηλινές δυνάμεις θα απωθηθούν. Οι Παλαιστίνιοι φενταγίν θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη στήριξη από τον αραβικό κόσμο, και ο Ιορδανός μονάρχης θα δηλώσει δημόσια πως είμαστε όλοι Φενταγίν.
Η Αίγυπτος, με την στήριξη των Σοβιετικών, θα εντείνει τις εχθροπραξίες της έναντι των Ισραηλινών το 1968 για να ξαναποκτήσει την χερσόνησο του Σινάι, κορυφώνοντάς τις το 1969 στο κανάλι του Σουέζ. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, φοβούμενος διάχυση της σύγκρουσης στα πλαίσια του ψυχρού πολέμου, θα μεσολαβήσει για την εκεχειρία του 1970.
Οι ενδοαραβικές συγκρούσεις
Κάπου εκεί ξεκινά ένα από τα πιο μαύρα κεφάλαια της παλαιστινιακής αντίστασης που έκανε τον αραβικό κόσμο να την βλέπει πλέον με δυσπιστία.
Μετά την μάχη του Καραμέχ στην Ιορδανία, η παλαιστινιακή PLO, άρχισε να παίζει ρόλο και στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Κύκλοι εντός της PLO, θέλουν να ανατρέψουν τον Βασιλιά Χουσείν της Ιορδανίας. Η PLO έχει καταλάβει την Ιορδανική πόλη Ιρμπίντ, την οποία θα δηλώσει πως την απελευθέρωσε, λειτουργώντας πια περισσότερο σαν ισραηλινοί κατακτητές εντός της Ιορδανίας κι όχι ως Παλαιστίνιοι αντάρτες που είχαν την φιλοξενία και την στήριξη της Ιορδανίας.
Ο στρατός της Ιορδανίας θα περικυκλώσει πόλεις με στρατόπεδα Παλαιστινίων προσφύγων, όπου η PLO είχε ισχυρή παρουσία.
10.000 άντρες του Συριακού στρατού, θα κινηθούν προς την πόλη Ιρμπίντ κουνώντας Παλαιστινιακές σημαίες, αλλά θα απωθηθούν με βαριές απώλειες από τον Ιορδανικό στρατό.
Δεχόμενος πίεση από άλλες αραβικές χώρες, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσείν, θα σταματήσει τις εχθροπραξίες, υπογράφοντας μια συμφωνία που θα ρύθμιζε την παρουσία της PLO στην Ιορδανία, η οποία απέτυχε. Το 1971, ο Χουσείν θα ξαναρχίσει τις επιθέσεις κατά των θέσεων της PLO, η οποία τελικά θα παραδοθεί και θα εκδιωχθεί από την Ιορδανία, η οποία θα της επιτρέψει να μετεγκατασταθεί στο Λίβανο μέσω Συρίας.
Είναι τότε που ένα τμήμα της PLO θα μετατραπεί στην οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης», της οποίας στόχος είναι να εκδικηθεί την Ιορδανία για την εκδίωξη των Παλαιστινίων κι η οποία θα δολοφονήσει το 1971 τον Ιορδανό πρωθυπουργό Ταλ. Η οργάνωση θα ξαναστραφεί κατά των Ισραηλινών και στους θερινούς ολυμπιακούς αγώνες του 1972 στο Μόναχο και θα σκοτώσει δύο Ισραηλινούς αθλητές, απαγάγοντας άλλους εννιά, ζητώντας να ανταλλαχτούν με 234 Παλαιστίνιους κρατούμενους του Ισραήλ. Οι 9 αθλητές θα σκοτωθούν όλοι, κατά την επιχείρηση εξουδετέρωσης των απαγωγέων τους.
O πόλεμος του Γιόμ Κυππούρ, 1973
Η εκεχειρία του 1971, θα κρατήσει μόλις δύο χρόνια. Το 1973, η Αίγυπτος και η Συρία θα αιφνιδιάσουν τους Ισραηλινούς, στην χερσόνησο του Σινάι και τα υψίπεδα του Γκολάν αντίστοιχα.
Οι Ισραηλινοί θα επανακάμψουν και θα υπογραφούν συνθήκες εκεχειρίας και αργότερα συνθήκες αμοιβαίων παραχωρήσεων με την Αίγυπτο.
Το 1978, θα υπογραφούν με την διαμεσολάβηση του τότε πρόεδρου των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, οι συμφωνίες του Camp David ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η Αίγυπτος θα αναγνωρίσει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει και σε αντάλλαγμα του Ισραήλ, θα επιστρέψει την χερσόνησο του Σινάι. Έκτοτε, οι διπλωματικές σχέσεις των δύο κρατών, θα ομαλοποιηθούν.
Λιβανοποίηση
Είναι αδύνατο να περιγραφεί, το τι έχει συμβεί στον Λίβανο, μέσα σε μια παράφραφο. Ως εκ τούτου, θα περιορίσουμε την περιγραφή μας στο γενικό περίγραμμα.
Η ύπαρξη των παλαιστινιακών καταυλισμών και της PLO, σίγουρα ενίσχυσε τις ήδη υπάρχουσες αποσταθεροποιητικές τάσεις.
Μπροστά στην αδυναμία των κυβερνήσεων να διαχειριστούν την κατάσταση, διάφορες φατρίες, άρχισαν να δημιουργούν τις δικές τους παραστρατιωτικές οργανώσεις και τις δικές τους δομές και να υποκαθιστούν, την όποια κυβέρνηση.
Οι εμπλεκόμενες φατρίες, ήταν το Λιβανικό Μέτωπο, δομημένο κυρίως από την πολιτική ελίτ της μειονότητας των Μαρωνιτών χριστιανών, που αποτελούσαν την παραδοσιακή πολιτική ελίτ του του Λιβάνου, το Λιβανικό Εθνικό Κίνημα, που αποτελούνταν από αριστεριστές και σουνίτες που έρεπαν στον παναραβικό εθνικισμό, σιίτες και αργότερα και Δρούζοι.
Το 1975, θα ξεκινήσει ο εμφύλιος στο Λίβανο, μετά από επίθεση φαλλαγγιτών Μαρωνιτών σε λεωφορείο που μετέφερε Παλαιστινίους στους καταυλισμούς. Άμεση θα είναι η εμπλοκή των αριστεριστών και των σουνιτών που έτρεφαν συμπάθεια προς τους Παλαιστινίους πρόσφυγες και την PLO. Για 15 χρόνια, κυβερνήσεις με διαφορετικά κράματα συσχετισμών ισχύος ανάμεσα στις φατρίες θα ανεβοκατεβαίνουν. Δύο πρωθυπουργοί, θα δολοφονηθούν.
Η οικονομία και οι δομές διαλύονται, το νόμισμα θα καταρρεύσει.
Η πρωτεύουσα Βηρυτός, θα χωριστεί από μια «πράσινη» γραμμή, στην μουσουλμανική δυτική Δυτική Βηρυτό και την χριστιανική Ανατολική.
Μετά από αίτημα Λιβανέζικης Κυβέρνησης, η Συρία, παρότι φιλική προς την PLO, θα εμπλακεί ενεργά στο Λίβανο, για να υπερασπίσει τα συμφέροντα των Μαρωνιτών Χριστιανών του Βορρά και την επιρροή τους σε αυτή, ενώ οι ισραηλινοί θα χρηματοδοτήσουν και θα εκπαιδεύσουν τους Χριστιανούς του Νότου, για να πολεμήσουν την PLO.
To 1978, οι Ισραηλινοί θα εισβάλλουν βαθιά στον Νότο του Λιβάνου για να καταπολεμήσουν την PLO. Θα αποσυρθούν και θα αντικατασταθούν στην περιοχή από ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών ενώ θα δημιουργήσουν τον Νότιο Λιβανέζικο Στρατό, την δική τους ας πούμε Χεζμπολά.
Το 1982, μετά τη δολοφονία του εκλεγμένου προέδρου Γκεμαγιέλ που είχε καταφέρει να συσπειρώσει τις Μαρωνιτικές παραστρατιωτικές δυνάμεις και να δημιουργήσει της Λιβανικές Δυνάμεις, οι Ισραηλινοί θα βομβαρδίσουν την Βηρυτό και θα φτάσουν μέχρι τα περίχωρα της, περικυκλώνοντας την, ενώ θα εισβάλουν και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Παλαιστινίων προσφύγων στην Σάμπρα και την Σατίλα, όπου θα επακολουθήσει η γνωστή σφαγή εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων Παλαιστινίων.
Ο Ισραηλλιβανικός πόλεμος του 1982, είναι αυτός που οδήγησε στην δημιουργία της Χεζμπολά.
Περισσότερα, στο
https://petrosarguriou.substack.com/p/3-1950-2000
