Ανάμεσα στις πολλές ψευδαισθήσεις που αφορούν τον εαυτό, είναι ότι αποτελούμαστε αποκλειστικά από ανθρώπινα στοιχεία.
Αυτό δεν ισχύει:
Το DNA μας αποτελείται κατά 8% από ιούς που κάποτε έχουν εισέλθει σε αυτό και τώρα πλέον είναι ενσωματωμένοι. Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι ρετροϊοί (Ανθρώπινοι ενδορετροϊοί, HERV’s).
Σε αρκετούς από αυτούς το «ανθρώπινο» DNA δεν επιτρέπει να εκφραστούν, σκεπάζοντάς τους με βαριά στρώματα πρωτεϊνών. Για κάποιους απ’ αυτούς διερευνάται εδώ και καιρό η συμμετοχή τους στην καρκινογένεση και πιθανότατα και σε άλλες νόσους. Αυτό που μέχρι και πρόσφατα δεν έχει διερευνηθεί όμως, είναι οι ευεργετικές επιδράσεις των ενδοϊών.
Οι ιοί, βλέπετε, δεν αποτελούν μόνο νεκροζώντανους οργανισμούς που αναπαράγονται εις βάρος του ξενιστή τους. Οι ιοί δημιουργούν ένα δίκτυο μεταφοράς γονιδίων (γενετικής πληροφορίας) ανάμεσα στα είδη και αποτελούν επομένως σημαντικότατο παράγοντα της εξέλιξης. Κατά κάποιο τρόπο οι ιοί αποτελούν τις μικρομέλισσες της γονιδιακής πισίνας και δημιουργούν ένα είδος γενετικού διαδικτύου.
Όντως, η εξέλιξη των θηλαστικών θα ήταν πολύ διαφορετική χωρίς τους ενδοϊούς.
Στα ερπετά και τα ψάρια, όλα τα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη του απογόνου, αποθηκεύονται στα αυγά.
Στα θηλαστικά αντιθέτως, τα θρεπτικά συστατικά περνούν από τη μητέρα στο έμβρυο. Για να γίνει αυτό, μεσολαβεί ένα ενδοϊκό γονίδιο που παράγει στον πλακούντα την πρωτεΐνη συγκυτίνη η οποία επιτρέπει τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Μόλις φέτος ανακαλύφθκε μια άλλη πρωτεΐνη που παράγεται από ενδοϊούς, η HEMO, η οποία διερευνάται σε σχέση με το πώς το έμβρυο προστατεύεται από το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας του, καθώς μάνα και παιδί έχουν διαφορετικό DNA.
Μια τόσο ανθρώπινη κατάσταση όπως η εγκυμοσύνη, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ενδοϊούς, χωρίς τους οποίους εικάζουμε πως υπήρχε περίπτωση κάθε θηλαστικό να απόρριπτε το έμβρυο ως ξένο.
Και το μωσαϊκό που λέγεται άνθρωπος, δεν περιέχει μόνο ιούς. Όπως έχουμε περιγράψει σε προηγούμενα άρθρα αλλά και σε βιβλίο μου, τα οργανίδια που λέγονται μιτοχόνδρια, τα εργοστάσια που παράγουν βιολογική ενέργεια για τον οργανισμό μας, ελάχιστα ανθρώπινα είναι. Το DNA τους είναι διαφορετικό απ’ αυτό του πυρήνα των κυττάρων ενώ αντίγραφα γονιδίων του εισέρχονται στο DNA των «ανθρωπίνων» κυττάρων μας.
Τα μιτοχόνδρια επίσης είναι μητριαρχικά: το έμβρυο παίρνει τα μιτοχόνδριά του αποκλειστικά από το ωάριο.
Τα μιτοχόνδρια είναι ένα έξοχο παραδείγματα συμβίωσης, στην συγκεκριμένη περίπτωση, ενδοσυμβίωσης: Πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια, οι πρόγονοί τους εισήλθαν σε ένα άλλο κύτταρο κι έκτοτε, συνεξελίσσονται, δημιουργώντας πιο πολύπλοκους οργανισμούς με περισσότερες ενεργειακές απαιτήσεις.
Μόλις τα τελευταία χρόνια εξετάζεται ο ρόλος των μιτοχονδρίων στην υγεία και τη διαδικασία του γήρατος ενώ θα έπρεπε να είναι προφανές πως η κατάσταση των ενεργειακών εργοστασίων μας είναι θεμελιώδης για τον οργανισμό, όπως άλλωστε είχαμε καταδείξει και στο βιβλίο «Τι δεν σας λένε οι γιατροί».
Σωρεία τοξινών και φαρμάκων μπορούν να βλάψουν τη λειτουργία και τον αριθμό των μιτοχονδρίων, οδηγώντας σε μια σειρά προβλημάτων υγείας.
Κι όμως. Η μιτοχονδριακή ιατρική είναι ακόμη στα σπάργανά της.
Τι άλλο μπορεί να σχετίζεται όμως με την ενέργεια που λαμβάνουμε από την τροφή μας, την υγεία μας και τη διαδικασία του γήρατος;
Η απάντηση είναι πάλι κάτι το μη ανθρώπινο. Στο στομάχι και το έντερό μας κατοικεί μια κοινότητα 32 τρισεκατομμυρίων μικροοργανισμών, περίπου τόσα όσα και ο συνολικός αριθμός των ανθρωπίνων κυττάρων (παλιότερες μελέτες υπολόγιζαν αυτόν τον αριθμό στα 100 τρις)!
Αν σε αυτό το νούμερο προσθέσουμε και τον αριθμό των μιτοχονδρίων που περιέχονται στα ανθρώπινα κύτταρα, ανακαλύπτουμε με έκπληξη πως ο αριθμός των «μη ανθρώπινων στοιχείων» είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τον καθαρά ανθρώπινο αριθμό!
Τα βακτήρια του εντέρου και του στομαχιού ανήκουν σε 300-400 είδη κι αποτελούν την εντερική χλωρίδα ή μικροβίωμα.
Κάποια απ’ αυτά είναι εν δυνάμει παθολογικά, κάποια απ’ αυτά απλά παρόντα, κάποια ωφέλιμα και κάποια σχεδόν απαραίτητα.
Ας δούμε όμως συνολικά τι κάνει για εμάς η μικροβιακή μας χλωρίδα, ή αλλιώς το μικροβίωμά μας:
Και τι δεν κάνει! Βοηθά στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, στην διάσπαση μακρομορίων σε πολύ χρήσιμα δομικά για τον οργανισμό μας υλικά, στη σύνθεση της βιταμίνης Κ και βιταμινών του συμπλέγματος B, στην καλή λειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, στην εκπαίδευση του ανοσοποιητικού. Αποτελεί φράγμα για τοξίνες και φράγμα για παθογόνους μκροοργανισμούς.
Τι βοηθά την καλή λειτουργία του μικροβιώματος μας; Προβιοτικά και πρεβιοτικά όπως αυτά που βρίσκονται στο παραδοσιακό γιαούρτι καθώς και φυτικές ίνες.
Τι το κάνει να δυσλειτουργεί; Τοξίνες και αντιβιοτικά ευρέως φάσματος. Κι αυτός είναι ένας από τους πολλούς λόγους που καταδικάζαμε μετά μανίας την κατάχρηση αντιβιοτικών. Η κατάχρηση αντιβιοτικών μάς κάνει πιο ευπαθείς σε άλλα παθογόνα μικρόβια αφού βλάπτει το προστατευτικό μας μικροβίωμα. Το απολύτως ανάλογο που συμβαίνει και με τις κολπίτιδες.
Τι συμβαίνει σε ανθρώπους με κακή κατάσταση μικροβιώματος; Από τα λίγα που γνωρίζουμε, καθώς η έρευνα στο θέμα είναι λειψή, κακό μικροβίωμα προκαλεί διαταραχές άγχους. Εδώ να τονίσουμε πως το μικροβίωμά μας μάς βοηθά να παίρνουμε θρεπτικά υλικά και να παράγουμε πιο εύκολα βιολογική ενέργεια.
Έτσι, άνθρωποι με μη υγιές μικροβίωμα, χρειάζονται περισσότερη τροφή για να πάρουν αυτό που χρειάζεται ο οργανισμός τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, ενώ για τον ίδιο ακριβώς λόγο, οι συνέπειες του υποσιτισμού είναι κατά πολύ μεγαλύτερες σε άτομα με προβληματικό μικροβίωμα.
Φανταζόμαστε, ότι όπως συμβαίνει και στα μιτοχόνδρια, η κακή κατάσταση του μικροβιώματος σχετίζεται με πολύ περισσότερες καταστάσεις υγείας από ότι μπορούμε να φανταστούμε. Εικάζουμε επίσης ότι η μικροβιωματική υγεία επηρεάζει και την υγεία των μιτοχονδρίων που με τη σειρά της επηρεάζει την υγεία του οργανισμού και τη διαδικασία του γήρατος.
Τι συμβαίνει όμως σε ανθρώπους με καλή κατάσταση μικροβιώματος;
Πολύ πρόσφατη έρευνα, από τις μεγαλύτερες στο είδος της που έγινε σε πληθυσμούς του Καναδά και της Κίνας, έδειξε ότι «εξωφρενικά υγιείς» γέροντες, είχαν μικροβίωμα τόσο υγιές όσο και υγιείς νέοι, αφήνοντας πολλές υπόνοιες για τη συμβολή του μικροβιώματος στη διαδικασία του γήρατος.
Μέχρι σήμερα έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο με όρους βιολογικών ανταγωνισμών και εγωισμών όταν στην πραγματικότητα είμαστε επίσης σύνθετα αποτελέσματα συμβίωσης και συνεξέλιξης.
Μια καινούρια αντίληψη, πέρα από την ανθρωποκεντρική μηχανιστική κυρίαρχη αντίληψη της ιατρικής, πρέπει να επικρατήσει αν θέλουμε να έχουμε το επιθυμητό μέγιστο επίπεδο υγείας ως άτομα και κοινωνίες: Αυτή που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο πλάσμα όχι μόνο ως μέρος ευρύτερων οικοσυστημάτων αλλά και το ίδιο ως οικοσύστημα.
Η αντίληψη της ανθρωποοικολογίας, του ανθρώπου ως βιολογικού συνόλου, ως συμβιωτικού μωσαϊκού κι όχι μόνο ως ατόμου και βιολογικού εγωισμού πρέπει να αναδυθεί.
Γιατί όπως καταδείξαμε και θα συνεχίσουμε όλο και πιο σθεναρά να καταδεικνύουμε, ο άνθρωπος είναι από μόνος του ένα σύνθετο οικοσύστημα. Και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται βιολογικά.
Πέτρος Αργυρίου
(Άρθρο μου στο εναλλακτικό Free Press Holistic life (http://holisticlife.gr) που κυκλοφορεί.
Το holistic life μπορείτε να το βρείτε δωρεάν ΕΔΩ
Για όσους ενδιαφέρονται για το παρασκήνιο των παγκοσμίων πολιτικών δημόσιας υγείας μπορούν να ενημερωθούν από τα μοναδικά στο είδος τους σχετικά βιβλία μου
"Τι δεν σας λένε οι γιατροί"
"Θανάσιμες Θεραπείες"
"Παρά Φύση"
Από τις εκδόσεις ETRA)
