Προσοχή: Μυαλό κουκούτσι!

Τη χρονιά που μας πέρασε παρατηρήθηκε στην Ελλάδα μια αύξηση των δηλητηριάσεων από υπερκατανάλωση πυρήνων βερίκοκου ή πικραμυγδάλων.

Αυτό οφείλεται στη φιλολογία που θέλει τους πυρήνες αυτούς να έχουν αντικαρκινική δράση. Δυστυχώς σε αυτή τη φιλολογία έχει συμβάλλει και το συλλογικό έργο “Τι δεν σας λένε οι γιατροί” που γράφτηκε κατά κύριο λόγο από μένα και τον Beldeu Singh.

Το πρωτοποριακό αυτό έργο ακτινογραφικά περιγράφει παθολογίες της σύχρονης δυτικής ιατρικής σε πολλούς τομείς της. Αυτό είναι το δικό μου αντικείμενο.

Ο Singh επιλέχτηκε όμως για άλλο λόγο: πέραν από την επάρκεια στην ιατρική ανάγνωση και γραφή, ο Singh έδωσε μια άλλη, πιο πρακτική διάσταση στο έργο, διερευνώντας “αποκλεισμένες” θεραπευτικές προσεγγίσεις που προέρχονται από τη βοτανική φαρμακολογία και τη φαρμακευτική χρήση φυσικών τροφών, προσεγγίσεις οι οποίες σπάνια χρηματοδοτούνται από τη φαρμακευττική βιομηχανία για ευνόητους λόγους.

Μια από αυτές τις προσεγγίσεις είναι η χρήση της βιταμίνης Β17 που βρίσκεται στους πυρήνες πικραμυγδάλων και του βερίκοκου ως αντικαρκινική ουσία: Ας δούμε αυτήν την υπόθεση όπως την περιγράφει ο Singh στο “Τι δεν σας λένε οι γιατροί” και που στηρίχτηκε σε κλινικά δεδομένα της δεκαετίας του 1950:

“ Έχετε ποτέ ακούσει για τη βιταμίνη Β17 (ή αμυγδαλίνη); Σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες που έγιναν από διαιτολόγους και ιατρούς, το κυανιούχο περιεχόμενο της βιταμίνης Β17 αποδεσμεύεται μόνο με την παρουσία μιας συγκεκριμένης ενζυματικής ομάδας που ονομάζεται β-γλυκοσιδάση ή γλυκουρονιδάση. Αυτή η ενζυμική ομάδα βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά σε καρκινικά κύτταρα. Αν βρεθεί σε άλλα μέρη του σώματος συνοδεύεται από μεγαλύτερες ποσότητες ενός άλλου ενζύμου, της ροδανάσης, η οποία έχει τη δυνατότητα να εξουδετερώσει το κυάνιο και να το μετατρέψει σε εντελώς αβλαβείς ουσίες. Οι καρκινικοί ιστοί δεν διαθέτουν αυτό το προστατευτικό ένζυμο.

Έτσι, σύμφωνα με παλαιότερες επιστημονικές γνώσεις, τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται αντιμέτωπα με μια διπλή απειλή: την παρουσία ενός ενζύμου που τα εκθέτει στο κυάνιο ενώ η απουσία ενός άλλου ενζύμου που βρίσκεται σε όλα τα άλλα φυσιολογικά κύτταρα έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία του καρκίνου να αποτοξινωθεί. Αφήστε το στη φύση να παράγει μια μορφή κυανίου που μπορεί με φυσιολογικό τρόπο να καταστρέψει ένα κύτταρο του καρκίνου. Τα καρκινικά κύτταρα που δεν είναι σε θέση να αντέξουν το κυάνιο καταστρέφονται, ενώ τα μη καρκινικά κύτταρα δεν απειλούνται από το κυάνιο, και, κατά συνέπεια, παραμένουν σώα. Ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάμε τις δυνατότητες του σώματος! ...

Παρακάτω είναι μια λίστα με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β17:

- Κάρδαμο
- Σπανάκια
- Βλαστοί Μπαμπού
- Βλαστοί Αλφάλφα
- Ολόκληροι καρποί με κέλυφος
- Πυρήνες μήλου
- Πυρήνες βερίκοκου
-Φράουλες

Το βασικό γεγονός που πρέπει να γίνει κατανοητό όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου και την προληπτική ιατρική είναι ότι τα φάρμακα δεν εμποδίζουν την ανάπτυξη των ασθενειών αλλά αντιθέτως μπορούν να ξεκινήσουν και να επιταχύνουν την ανάπτυξη τους εξαιτίας της τοξικότητάς τους ως αποτέλεσμα της οποίας παρατηρούμε τις παρενέργειες τους στους ασθενείς. Ορισμένες από αυτές τις παρενέργειες προκύπτουν από την περίσσεια ελευθέρων ριζών οι οποίες παράγονται από το μεταβολισμό των χημικών αυτών ουσιών, ενώ άλλες μπορούν να προκύψουν από την καταστρεπτική δράση τους μέσω της πρόκλησης οξειδωτικού στρες σε βιομόρια των ιστών τους οποίους τα φάρμακα στοχεύουν (συμπεριλαμβανομένων μορίων προσκόλλησης που μπορεί να οδηγήσουν σε εσωτερική αιμορραγία καθώς η ακεραιότητα του δομικού υλικού που ¨δένει¨ μαζί τα κύτταρα καταστρέφεται με την πάροδο του χρόνου). Χημειο-φάρμακα, όπως η ασπιρίνη και άλλα αντιφλεγμονώδη φάρμακα έχουν αυτή την ικανότητα.
Οι απαντήσεις στην προληπτική ιατρική βρίσκονται στη διατροφή από ένα ευρύ φάσμα αντιοξειδωτικών που προσλαμβάνονται στην βιοδιαθέσιμη μορφή τους από την τροφή και βρώσιμες ουσίες... Η θρέψη από τρόφιμα και βρώσιμες πηγές αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της υγιούς βιοχημείας Ως εκ τούτου, η κλινική διατροφή έχει σημαντική εφαρμογή στη θεραπεία συμπεριλαμβανομένης της επιβράδυνσης της προόδου νοσογόνων καταστάσεων...
Λαχανικά, φρούτα και σιτηρά ολικής αλέσεως περιέχουν μια μεγάλη ποικιλία από φυτοχημικά που έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν την ανάπτυξη του καρκίνου. Υπάρχουν πολλοί βιολογικά πιθανοί λόγοι για τους οποίους η κατανάλωση φυτικών τροφίμων μπορεί να επιβραδύνει ή να εμποδίσει την εμφάνιση του καρκίνου. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι ότι με επαρκείς πηγές αντιοξειδωτικών μέσω των τροφίμων, οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου γρήγορα μετατρέπονται σε νερό και οξυγόνο από το φυσικό αντιοξειδωτικό σύστημα του σώματος. Το σύστημα αυτό απαιτεί ανόργανα συστατικά από οργανικές πηγές για την ενίσχυση της καταλυτικής του λειτουργίας. Η διαδικασία αυτή, όταν είναι αποτελεσματική, εξουδετερώνει τη δυναμική για οξειδωτικό στρες. Οπότε και ο κίνδυνος για το σχηματισμό δευτερογενών ριζών (π.χ. ρίζα υδροξυλίου) και των πολύ δραστικών υπεροξυνιτρώδων ιόντων εκλείπει...
Φρούτα και λαχανικά και μπαχαρικά επίσης περιέχουν και φυτοχημικά που είναι αντιφλεγμονώδη που λειτουργούν σε συνέργια με τα αντιοξειδωτικά που η φύση έχει συσκευάσει σε αυτά. Ως εκ τούτου, η κουρκούμη, το σκόρδο, το γαρίφαλο, το μαύρο πιπέρι και το τζίντζερ έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες που αναφέρθηκαν σε πρόσφατες μελέτες που δεν χρησιμοποιούν αποστάγματα, καθώς η θερμότητα καταστρέφει τα μόρια και τα φυσικά αντιοξειδωτικά. Δυνητικά αντικαρκινογένες ουσίες σε φρούτα και λαχανικά είναι τα καροτενοειδή, η χλωροφύλλη, τα φλαβονοειδή, το ίνδολο, η ισοθειοκυανική, οι πολυφαινολικές ενώσεις, οι αναστολείς πρωτεάσης, τα θειούχα και τα τερπένια. Οι συγκεκριμένοι μηχανισμοί δράσης των φυτοχημικών στην πρόληψη του καρκίνου δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πλήρως αλλά φαίνεται πως είναι ποικίλοι. Λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο αριθμό και την ποικιλία των διατροφικών φυτοχημικών, οι διαδραστικές τους ενέργειες σχετικά με τον κίνδυνο του καρκίνου μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμηθούν. Τα φυτοχημικά μπορούν να εμποδίσουν την καρκινογένεση αναστέλλοντας τα ένζυμα της φάσης Ι και την επαγωγή των ενζύμων της φάσης ΙΙ, να καταστέλλουν τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό προνεοπλασιών, και να αναστέλλουν ορισμένες ιδιότητες του καρκινικού κυττάρου.
Όλα αυτά τα τρόφιμα είναι χρήσιμα στην πρόληψη και στην κλινική διατροφή”

Τα παραπάνω αποτελούν πολύ ενδιαφέρουσες υποθέσεις. Κλινικές μελέτες ακόμη και πρόσφατες δείχνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για κάποια από τα προαναφερόμενα βότανα και τρόφιμα. Κάποιες άλλες όχι.

Γενικά το ζήτημα της “κλινικής” διατροφολογίας είναι κάτι που επιβάλλεται να ανοίξει ενώ οι φαρμακευτικές εταιρίες αλλά και η επίσης ισχυρότατη βιομηχανία επεξεργασμένου και έτοιμου φαγητού έχουν κάθε λόγο να το θέλουν ερμητικά κλειστό.

Αλλά ας γυρίσουμε στην αρχική μας υπόθεση. Οι υπερασπιστές της Β17 ή αμυγδαλίνης ισχυρίζονται πως η αμυγδαλίνη διασπάται και δίνει κυανούχα προϊόντα μόνο στα καρκινικά κύτταρα καθώς τους λείπει ένα ένζυμο, η ροδανάση (rhodanese) που στα φυσιολογικά κύτταρα εξουδετερώνει . Αυτό είναι μια υπόθεση που δε φαίνεται να έχει επιβεβαιωθεί πειραματικά.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων κάποιες μελέτες δείχνουν διαφοροποιημένη δραστηριότητα της ροδανάσης αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να έχουμε καλύτερη εικόνα και καταληκτικά συμπεράσματα...

Η ροδανάση όντως εξουδετερώνει τα τοξικότατα κυανιούχα δεσμεύτοντας τα με θείο ενώ φαίνεται πως έχει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στα ενεργειακά κανάλια του οργανισμού από ότι μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε. Προφανώς όμως, η αντικυανούχα δράση της ροδανάσης έχει όρια.

Η κατανάλωση εως και 10 πυρήνων μπορεί να φέρει από ήπια μέχρι οξεία ή ακόμη και θανατηφόρα δηλητηρίαση. Επίσης εξαιρετική επικίνδυνη μπορεί να φανεί η χρόνια και ασυμπτωματική αρχικά λήψη κυανιογόνων τροφών.

Επιπρόσθετα, όσο περισσότερο υδροκυάνιο έχει να εξουδετερώσει ο οργανισμός, τόσο περισσότερες θειούχες πρωτεϊνες πρέπει να διασπάσει για να παράγει περισσότερη ροδανάση. Αυτό σημαίνει ότι άτομα ή και πληθυσμοί με χαμηλή πρωτεϊνική πρόσληψη όπως πχ στην πείνα ή σε κάποιες δίαιτες είναι πολύ πιο εκτεθειμένοι στη δράση κυανογόνων τροφών.

Επίσης στην όλη κατάσταση πρέπει να συνυπολογίσουμε και πιθανές ιδιοπαθείς παθήσεις όπου ίσως να παρατηρείται έλλειψη ροδανάσης ή ακόμη και την επίδραση που θα μπορούσαν να έχουν φάρμακα σε αυτή.

Η υπόθεση της αντικαρκινικής δράσης της Β17 δεν είναι καθόλου καλά στοιχειοθετημένη καθώς είναι στηριγμένη όχι μόνο σε δεδομένα όπως η αντικυανιούχα δράση της ροδανάσης αλλά και σε εικασίες που θεωρεί ως δεδομένα, όπως το ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν παράγουν ροδανάση.

Είναι μια έξυπνη ομολογώ υπόθεση. Αλλά μάλλον μια λάθος υπόθεση με τα μέχρι σήμερα δεδομένα.

Για όσους λοιπόν θέλουν να λαμβάνουν Β17, το λιγότερο που πρέπει να κάνουν είναι να ακολουθήσουν τις νέες οδηγίες του ΕΦΕΤ μετά το ξέσπασμα των δηλητηριάσεων από κυάνιο για κατανάλωση όχι περισσοτέρων από δύο πυρήνες την ημέρα.

Ο Singh παρά το μεγάλο εύρος και βάθος της αντίληψης του, δε μελέτησε τη δομή της αντικαρκινικής υπόθεσης της Β17 και την ανηπαράγαγε προσβάλλοντας την πρόσκληση μου για τη συγγραφή του βιβλίου και θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία καλόπιστων ανθρώπων που δεν έχουν τη δική του ευρυμάθεια.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι όλοι οι ισχυρισμοί του Singh είναι το ίδιο αβάσιμοι ή επικίνδυνοι.

Από τη δική μου εμπειρία η κλινική διατροφολογία κρίνεται πολλά υποσχόμενη.

Όχι όμως και η Β17.

Λυπάμαι που δε μελέτησα τα δεδομένα του Singh τόσο σχολαστικά όσο μελετώ τα δικά μου.

Φορές φορές οι καλές προθέσεις δεν είναι αρκετές.

Πέτρος Αργυρίου, agriazwa.blogspot.com, 2/3/2015