Μια μέρα πριν τον μισό αιώνα Αργυρίου και το ξεκίνημα του τελευταίου και πιο άχαρου τρίτου της ζωής μου, θα κάνουμε μια αναδρομή, με δύο μεγάλα άρθρα που γράφηκαν για περιοδικά και δεν δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο.
Αυτό που ακολουθεί, είναι γραμμένο για το περιοδικό Nemecis, το 2010:
Υπάρχουν πολλοί που αμφισβητούν ότι η υπαγωγή της Ελλάδας
στην κηδεμονία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν αναγκαία ή μονόδρομος.
Αυτό που λιγότεροι γνωρίζουν είναι το ποια ακριβώς ήταν η κατάσταση του
Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο δεύτερο μισό της προηγούμενης δεκαετίας και
το τι σημαίνει η επέμβαση του ΔΝΤ στην ελληνική αλλά και σε άλλες οικονομίες
και κοινωνίες για την επιβίωση του ίδιου του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ ήταν παιδί του Β' Παγκοσμίου πολέμου. Όταν ιδρύθηκε
το 1945 αρχικός του στόχος ήταν η ανοικοδόμηση της παγκόσμιας οικονομίας, η
σταθεροποίηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών και η διευκόλυνση του παγκοσμίου
εμπορίου. Σήμερα το ΔΝΤ αυτοπροσδιορίζεται ως “μια οργάνωση 187 χωρών (μέχρι
σήμερα) που εργάζεται για να προωθήσει τη νομισματική συνεργασία, να
εξασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα, να διευκολύνει το διεθνές εμπόριο, να
προωθήσει υψηλή απασχολησιμότητα και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και να μειώσει
τη φτώχεια.”[1]
Έχοντας μια μικρή μόνο ακόμη εμπειρία από τις πολιτικές που το ΔΝΤ επιβάλει
στην Ελλάδα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι πραγματικοί στόχοι
του ΔΝΤ αποκλίνουν εξαιρετικά από τους διακηρυγμένους στόχους του.
'Οπως Αμερική
Το πρώτο πράμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι το ΔΝΤ,
παρότι σε στενή συνέργεια με τους G20, βρίσκεται κυρίως υπό την Αμερικανική σφαίρα επιρροής. Το
σύστημα συμμετοχής και λήψης αποφάσεων του ΔΝΤ είναι εξόχως “δημοκρατικό”: Τα
μέλη του έχουν επιρροή ανάλογα με τη συνδρομή τους σε αυτό: όσο πλουσιότερο το
κράτος, τόσο μεγαλύτερη η συνδρομή (quota) στο ΔΝΤ. Όσο μεγαλύτερη η συνδρομή, τόσο μεγαλύτερη η
επιρροή. Σε αυτό το προπύργιο λοιπόν του οικονομικού ελιτισμού οι ΗΠΑ έχουν το
μερίδιο του Λέοντος με ένα ποσοστό 17,09. Ακολουθούν η Ιαπωνία με 6,12%, η
Γερμανία με 5,98%, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία με 4,94%, η Κίνα με 3,72, η
Ιταλία με 3,24, η Σαουδική Αραβία με 3.21%, ο Καναδάς με 2,93%, η Ρωσία με
2,73%, η Ολλανδία με 2,37% και το Βέλγιο με 2,12%[2]. Από τις 187 χώρες-μέλη, 12 χώρες κατέχουν το
54,55% του μερίσματος του ΔΝΤ, με τις ΗΠΑ να κατέχουν συντριπτικά μεγαλύτερο
ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη μεμονωμένη χώρα. Αυτό είναι ένα δείγμα μόνο του
πόσο αντιπροσωπευτικά διακυβερνητικός μηχανισμός είναι το ΔΝΤ. Το μερίδιο της
κάθε χώρας μεταφράζεται σε δανειοληπτική ικανότητα από το ΔΝΤ και σε δύναμη
ψήφου. Καθώς για τη λήψη αποφάσεων χρειάζεται μια ομογνωμία στο βολικά “μαγικό”
87% των μελών του ΔΝΤ, η ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που έχει από μόνη της τη δύναμη
να μπλοκάρει αποφάσεις, έχοντας έτσι ένα ιδιότυπο Βέτο. Εάν η Αμερική δηλαδή
δεν θέλει κάτι, το ΔΝΤ δεν θα το κάνει.
Σε αυτό τον μηχανισμό που πρωταρχικό σκοπό έχει τη διάσωση του εαυτού
του και των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, τη συντήρηση δηλαδή του
οικονομικού ιμπεριαλισμού, η συμμετοχή της Ελλάδας φτάνει στο 0.38%, έχοντας
χρηματοδοτήσει το ΔΝΤ με 823 εκατομμύρια SDRs (SDR= Special Drawing Right, η νομισματική μονάδα του ΔΝΤ)[3], δηλαδή με 1266,76
εκατομμύρια δολάρια. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει χρηματοδοτήσει με περίπου ένα
δις Ευρώ τον ιμπεριαλιστικό μηχανισμό που έρχεται να τη διασώσει από τη διεθνή
χρηματοπιστωτική αλητεία που ο ίδιος συντονίζει, υποχρεώνοντας τη σε δανεισμό
με τοκογλυφικού ύψους επιτόκια.
Μια ιστορία αποτυχιών
Το ΔΝΤ έχει να επιδείξει μια ιστορία καταστροφικών
επεμβάσεων. Είναι αμφίβολο αν έφερε σε οποιαδήποτε χώρα ευνοϊκά αποτελέσματα
ενώ είναι ακόμη ορατά τα σημάδια των τραυμάτων που έχει προκαλέσει στις
οικονομίες και τις κοινωνίες στις οποίες επιβλήθηκε. Τη δεκαετία του 1970 και
μετά την κατάρρευση του συστήματος σταθερών συναλλαγματικών το ΔΝΤ δεν είχε
ουσιαστικό λόγο ύπαρξης.[4] Το ΔΝΤ όμως, ως σύστημα που
πρωταρχικός του στόχος είναι πρώτα η αυτοσυντήρησή του, θα επιβίωνε και θα
μεταλλασσόταν για να γίνει ίσως ο κύριος μοχλός χρηματοπιστωτικής πίεσης,
εκβιασμού και κυριαρχίας του ανεπτυγμένου κόσμου στις προκλήσεις που έθετε η
αλλαγή των παραγωγικών και οικονομικών συσχετισμών που η παγκοσμιοποίηση έφερε.
Τη δεκαετία του 90, η επέμβαση του ΔΝΤ στην Ρωσία
χαρακτηρίστηκε από κάποιους Ρώσους σχολιαστές
ως “γενοκτονία”[5].
Την ίδια δεκαετία, η επέμβαση του ΔΝΤ “ασιατική κρίση” αποβαίνει εξόχως
καταστροφική.
Με τη νέα χιλιετία, το ΔΝΤ θα γίνει το εκτελεστικό όργανο
της πιο επιθετικής μορφής κερδοσκοπικού καπιταλισμού. Η επέμβαση του στην κρίση
της Αργεντινής στις αρχές της χιλιετίες θα οδηγήσει τη χώρα σε χρεωκοπία,
οικονομική συρρίκνωση και ανθρωπιστική καταστροφή. Σε συνδυασμό με το τεράστιο
σκάνδαλο της Emron και
τη δυσπιστία στις οικονομικές ηγεμονίες που αυτό έφερε, η αργεντίνικη καταστροφή θα πλήξει
καίρια την εικόνα του ΔΝΤ. Όπως γράφεται στο επικριτικό ως προς το ΔΝΤ Executive Intelligence Review (EIR) το
Δεκέμβριο του 2001: H Ann
Krueger (του ΔΝΤ) “..απεύθυνε
κάλεσμα για νέους νόμους που θα επιτρέπουν σε χώρες με χρέη που δεν δύναται να
εξοφληθούν, να ζητήσουν προστασία από τη χρεοκοπία. Αλλά το “σχέδιο” του ΔΝΤ
είναι στην πραγματικότητα ομολογία της ίδιας του της χρεοκοπίας”. Ο συντάκτης
του EIR, Lyndon Larouche, προσθέτει
σε σχέση με τις τότε εξελίξεις πως οι προτροπές του ΔΝΤ για νέους κανόνες που
θα επέτρεπαν σε χώρες να ενταχθούν στο καθεστώς προστασίας από τη χρεωκοπία υπό
την αγκάλη του ΔΝΤ, ήταν μια “...δραματική αποδοχή του ότι το σύστημα του ΔΝΤ
είχε αποτύχει”.
Με τη μεταφορά μεγάλου μέρους της παραγωγής από το δυτικό
κόσμο σε αναπτυσσόμενες χώρες της εποχής, η διατήρηση της ηγεμονίας των Δυτικών
χωρών θα συνδεόταν με τη δημιουργία ενός πολυσύνθετου οικονομικού σύμπαντος, σε
μεγάλο βαθμό αποσυνδεδεμένου και αυτόνομου από την παγκόσμια -πραγματική,
οικονομία. Το ΔΝΤ ήταν από τα σημαντικότερα εργαλεία επιβολής του εικονικού και
άκρως επιθετικού οικονομικού σύμπαντος και για αυτό το λόγο, παρά τις διαρκείς
αποτυχίες του σε σχέση με τους κηρυχθέντες στόχους του, το ΔΝΤ θα συνέχιζε να
αρδεύει ένα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας για να το μετατρέπει σε
αντιπαραγωγική γραφειοκρατία και συμβουλευτική. Ακριβώς όμως εξαιτίας των
αποτυχιών το ΔΝΤ άρχισε να γίνεται όλο και λιγότερο πειστικό, με αποτέλεσμα όλο
και λιγότερες χώρες να εντάσσονται στους μηχανισμούς του και να περιπέσει πλέον
το ίδιο το ΔΝΤ σε οικονομική κρίση στα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Πρέπει να
έχουμε κατά νου ότι τα κέρδη του το ΔΝΤ μέχρι και πρόσφατα προέρχονταν από τη
διαφορά επιτοκίων που πρόσφερε στους δανειστές που κατέφευγαν σε αυτό σε σχέση
με τα επιτόκια των αγορών. Τα κέρδη του ΔΝΤ δηλαδή επιβαρύνουν αποκλειστικά τις
χώρες δανειολήπτες. Ουσιαστικά δηλαδή το ΔΝΤ δανείζεται για όσο αυτό κρίνει
σκόπιμο τα χρέη των χωρών από τις διεθνείς αγορές για να κερδίσει από τα χρέη των δανειοληπτών
του τα πανωτόκια που το ίδιο επιβάλλει. Το ΔΝΤ λοιπόν με αυτό το εμπόριο χρέους
λειτουργεί ως α) τοκογλύφος, β) εισπράκτορας και γ) ενεχυροδανειστής όταν το
ίδιο ισχυρίζεται ότι λειτουργεί ως α) τραπεζίτης, β) δάσκαλος, γ) γιατρός[6]. Από το 2000 μέχρι και το
2004, χώρες δανειολήπτες εξόφλησαν μεγάλο μέρος του δανείου τους ενώ ελάχιστες
χώρες αποφάσιζαν να εισαχθούν στο σύστημά του και να δανειστούν από αυτό με
αποτέλεσμα το ΔΝΤ να έχει δραματική μείωση εσόδων. Και παρά τη άσχημη
οικονομική του κατάσταση, από το 2006 και έπειτα το ΔΝΤ αρχίζει μια σειρά
εξαιρετικά επιθετικών κινήσεων και το σχεδιασμό ακόμη περισσότερο επεκτατικών
πολιτικών, παρά τις δυσμενείς για αυτό συγκυρίες. Σαν να γνώριζε εκ των
προτέρων για την επερχόμενη κρίση που θα το διέσωζε. Γιατί ήταν ακριβώς η εκδήλωση
της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2007 και οι ακόλουθες Εθνικές Κρίσεις που
σώσαν το ΔΝΤ και του επέτρεψαν να επανεμφανίζεται ως απαραίτητη και αναπόφευκτη
εγγυήτρια δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας. Το ΔΝΤ, ένας από τους μεγαλύτερους
κατόχους αποθεμάτων χρυσού στον κόσμο (αξίας περίπου 65 δισ.
US$), αποφασίζει εκείνη
τη περίοδο να πουλήσει το 1/8 του χρυσού του, χρυσό που δογματικά άφηνε άθικτο
επί δεκαετίες. Το παιχνίδι είχε αρχίσει να σκληραίνει.
Ο Michael
Sarabia του Πανεπιστημίου της Άιοβα δίνει λεπτομερειακά τα στοιχεία
εκείνης της περιόδου (2004-2007):
“Τα πρόσφατα χρόνια, εξαιτίας της επιλογής βασικών
χρεωστών-κρατών να αποπληρώνουν τα δάνεια νωρίς, αναδύθηκε ένα περιβάλλον
χαμηλής πίστωσης. Απλά δεν υπάρχουν τόσες πολλές χώρες με εκκρεμή δάνεια των
οποίων οι τόκοι πρέπει να πληρωθούν. Για παράδειγμα, το Δεκέμβριο του 2005, η
Βραζιλία έκανε τη μεγαλύτερη πληρωμή που έγινε ποτέ από κράτος μέλος του ΔΝΤ
όταν αποπλήρωσε πλήρως το χρέος της των 15,5 δισ. δολαρίων. Τους επόμενους δύο
μήνες, η Αργεντινή αποπλήρωσε πλήρως το χρέος της των 9.75 δισ δολαρίων και η
Ουρουγουάη πλήρωσε 630 εκατομμύρια – ένα σημαντικό ποσοστό του εκκρεμούς της
κέρδους στο ΔΝΤ. Όλες αυτές οι πρόωρες και σημαντικές αποπληρωμές, κόστισαν στο
ΔΝΤ ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό από τόκους που περίμενε να εισπράξει.
Γεια παράδειγμα, κατά το οικονομικό έτος 2006, το ΔΝΤ
εισέπραξε 2,5 δισ δολάρια από τόκους από χώρες δανειολήπτες αλλά από αυτό το
ποσό αφαιρέθηκαν περίπου $2,2 δισ σε τόκους που πλήρωσε το ΔΝΤ στα μέλη χώρες
του με βάση της συνδρομές τους (quotas)
που αντλήθηκαν για τα δάνεια του ΔΝΤ.”
Αυτό άφησε κέρδη μόνο 300 εκατομμυρίων δολαρίων (για το
2006) όταν το 1986 το αντίστοιχο ποσό ήταν 1,3 δισ δολάρια.
“... Η πτώση του εισοδήματος του ΔΝΤ που προέρχεται από τους
τόκους που χρεώνει, είναι εκπληκτικά προφανής”
“Ο άλλος σημαντικός παράγοντας που συμβάλει στο περιβάλλον
χαμηλής πίστωσης είναι το γεγονός ότι οι χώρες δεν επιδιώκουν νέα δάνεια από το
ΔΝΤ...” Το συνολικό ποσό δανείων που έπρεπε να αποπληρωθεί στο ΔΝΤ ήταν το 2003
72 δισ SDR
(περ 110 δισ δολάρια) περιορίστηκε στα 13 δισ SDR για να κατέβει στα 10 το 2007. “
Αυτά τα νούμερα μαρτυρούν μια ραγδαία και επίμονη πτώση όσον αφορά τις χώρες
που ζητούν δάνεια από το ΔΝΤ. Αυτό το συμπέρασμα επιβεβαιώνεται από το γεγονός
ότι μονάχα δύο κράτη μέλη δανείστηκαν από το ΔΝΤ κατά η διάρκεια του 2007: Η
Γκαμπόν και το Περού
Παλαιότερα,
όταν το συνολικό ποσό των εκκρεμών δανείων προς αυτό ήταν εξαιρετικά υψηλό, τα
έσοδα που έρχονταν από τους τόκους ήταν αρκετά για να χρηματοδοτήσουν τις
λειτουργίες του ΔΝΤ: στο παρόν περιβάλλον χαμηλής πίστωσης, αυτό πλέον δεν
ισχύει...”[7]
Τα έτη από
το 2001 μέχρι και 2007 ήταν πέτρινα χρόνια για το ΔΝΤ. Δραματική μείωση της
“πελατείας” του, δραματική μείωση εσόδων, μεγάλη αμφισβήτηση όχι μόνο του
τρόπου λειτουργίας του αλλά και του λόγου ύπαρξης του. Παρά ταύτα, είναι
ακριβώς εκείνη η περίοδος που ο μετρ των περικοπών και το σύμβολο του
“οικονομικού σωφρονισμού” επιδίδεται σε παράλογες για τα δεδομένα της εποχής
σπατάλες, σε σπατάλες του είδους που το ΔΝΤ καυτηριάζει ή περιγελά όταν
γίνονται από εθνικά κράτη και το δημόσιο τομέα τους. Αυξήσεις μισθών,
προσλήψεις, αυξήσεις δαπανών σε όλους τους τομείς, πρακτικές που αντιβαίνουν σε
οποιαδήποτε λογική εκτός και αν ειδωθούν από ένα και μόνο πρίσμα: Το ΔΝΤ
γνώριζε και προετοιμαζόταν για την επερχόμενη παγκόσμια και τις ακόλουθες
εθνικές κρίσεις-ντόμινο. Το ΔΝΤ, ως μηχανισμός, είχε κάθε λόγο να θέλει την
κρίση. Το ΔΝΤ ήταν προετοιμασμένο για την κρίση και τις ακόλουθες κρίσεις. Αυτό
που μένει να απαντηθεί είναι το αν το ΔΝΤ, με κάποιο τρόπο, συμμετείχε ή
ενθάρρυνε την παγκόσμια κρίση η οποία, αποδεδειγμένα πλέον, το διέσωσε, το
επικαιροποίησε, το νομιμοποίησε και το ενίσχυσε σε βαθμό πέρα ίσως και από τις
ίδιες τις προσδοκίες του. Το ίδιο διάστημα, το ΔΝΤ με τη συνδρομή “εξεχόντων
προσωπικοτήτων” του σύμπαντος της εικονικής οικονομίας, ανασχεδιάζει
στρατηγικές και πρακτικές και γίνεται ακόμη πιο επιθετικό. Όλα δείχνουν ένα
πράγμα, αυτή τη λέξη που έχει αρχίσει να πονάει. Η-ΞΕ-ΡΑΝ. Τα στοιχεία για τις
πρακτικές και το σχεδιασμό του ΔΝΤ
παρέχονται από τον Michael Sarabia:
“Τα πρόσφατα χρόνια το ΔΝΤ αύξησε το ποσό της
τεχνικής βοήθειας προς χώρες που
βρίσκονται σε ανάγκη. Για παράδειγμα, μεταξύ του 1994 και 2003, η
τεχνική βοήθεια αυξήθηκε από 262 προσωποχρόνια σε 356 προσωποχρόνια (1
προσωποχρόνος= 260 εργάσιμες ημέρες ενός εργαζομένου)... Το ποσό αυτό συνεχίζει
να αυξάνει- το 2006 ...έγινε 429. Ακόμη πιο σημαντικά, οι συνολικές δαπάνες για
την τεχνική βοήθεια το 2006, έφτασε τα 175,8 εκατομμύρια
δολάρια, που αντιστοιχούν σε περίπου το 19% των διαχειριστικών εξόδων του ΔΝΤ
από τα περίπου 114 εκατομμύρια δολάρια που ήταν το
2004.
Η πρόσφατη πρωτοβουλία “πρότυπα και κώδικες”
αύξησε ακόμη περισσότερο τα διαχειριστικά έξοδα. Η πρωτοβουλία αναπτύσσει
αναγνωρισμένα πρότυπα οικονομικών πολιτικών που το ΔΝΤ ενθαρρύνει χώρες να
υιοθετούν...
Όλες αυτές οι επεκτάσεις των εργασιών του ΔΝΤ,
έχουν συμβάλει σε μια μάλλον δραματική αύξηση σε έξοδα μισθοδοσίας του ΔΝΤ...
Για παράδειγμα, το 2003 το ΔΝΤ πλήρωνε τους υπαλλήλους του με 528 εκατομμύρια
δολάρια σε μισθούς και παροχές...”
Σύμφωνα με τον Sarabia, το ποσό αυτό έγινε 634 εκατομμύρια δολάρια το 2005 ενώ το
2006 αυξήθηκε στα 666 εκατομμύρια. Τα συνολικά διαχειριστικά έξοδα από 531
εκατομμύρια δολάρια το 1998 αυξήθηκαν στα 900 το 2005[8].
Το 2009 το ΔΝΤ προβαίνει σε 300 νέες προσλήψεις
και το 2010 το προσωπικό του φτάνει τα 2412 άτομα.[9]
Οι μέσοι μισθοί των εργαζομένων σε ετήσια βάση
υπολογίζονται κοντά στα 100000 δολάρια.[10] Και
ανάμεσα στο προσωπικό του ΔΝΤ υπάρχουν απλές γραμματείς και άλλοι χαμηλόμισθοι.
Για να πάρουμε λοιπόν μια ιδέα για το πόσο παίρνει ο μέσος τεχνοκράτης του ΔΝΤ
ας διαιρέσουμε τα 666.000.000 δολάρια που το ΔΝΤ έδωσε σε μισθούς και παροχές
στους υπαλλήλους του το 2006, δια τους 2000 περίπου ανθρώπους που τότε
απασχολούσε. Το νούμερο που προκύπτει είναι εξωφρενικό: 333.000 δολάρια μέσες
ετήσιες αποδοχές. Άξιος μισθός για ανθρώπους που εργάζονται για ένα μηχανισμό
που δεν παράγει τίποτα- για ένα μηχανισμό που αντιθέτως ισοπεδώνει οικονομίες
και λαούς.
Φυσικά το μοντέλο ΔΝΤ -σπατάλη για λίγους+πείνα
για τους πολλούς- δεν είναι βιώσιμο. Η ίδια η κρίση που πέρασε το ΔΝΤ, ένας μηχανισμός στήριξης που παρά τη στρατιά
“κορυφαίων τεχνοκρατών” που διέθετε δεν μπορούσε καν να στηρίξει τον εαυτό του,
το αποδεικνύει περίτρανα. Τη δεινή θέση του ΔΝΤ περιγράφει ενδεικτικά ο Sarabia:
“Σε συνδυασμό με μια μείωση στο ποσό που κέρδιζε από τα
επιτόκια, αυτά τα έξοδα είχαν σαν αποτέλεσμα του ΔΝΤ, να χάνει λεφτά- το ΔΝΤ
υπολόγισε μια απώλεια 103 εκατομμυρίων δολαρίων για το 2007”. Μια πιο πρόσφατη
εκτίμηση έφερε το ποσό στα 165. “Η διόρθωση στην εκτίμηση είναι σε μεγάλο βαθμό
αποτέλεσμα λάθους πρόβλεψης του ΔΝΤ... Χωρίς αλλαγή προς το καλύτερο, τέτοιες
απώλειες θα απειλήσουν σοβαρά την οικονομική βιωσιμότητα του ΔΝΤ. Για
παράδειγμα, το 2008 το ΔΝΤ αναμένεται να χάσει 185 εκατομμύρια δολ., και η
απώλεια να αυξηθεί στα 244 το 2009”[11]
Και μετά; Μετά ήρθε η κρίση που θα έσωζε το ΔΝΤ
από την ίδια του την κρίση. Μια κρίση που δημιουργήθηκε από την υπερπροσφορά
δανείων από τις τράπεζες και όχι από την υπερζήτησή τους, από τις κομπίνες σε
χρηματιστήρια, από τη μανία των απερίσκεπτων κερδοσκοπικών επενδύσεων και από
την κερδοσκοπική εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου που στόχο είχε την πρόκληση
προβλήματος ρευστότητας. Μιας κρίσης που είχε τα πάντα να κάνει
με το σύμπαν της εικονικής οικονομίας (ένας από τους άρχοντες του οποίου είναι
και το ΔΝΤ) και τίποτα με τον κόσμο της παραγωγικής εργασίας, μιας κρίσης που
προκλήθηκε από τα συμφέροντα και τις πρακτικές του χρηματοπιστωτικού συστήματος
και όχι από αυτά του κόσμου της παραγωγής. Μιας ΤΕΧΝΗΤΗΣ και μόνιμης πλέον
κρίσης που κλήθηκαν να πληρώσουν τα κράτη και οι λαοί τους χρηματοδοτώντας
αυτούς που την προκάλεσαν μόνο και μόνο για να συνεχίζουν τα συστήματα της ελίτ
να επιβιώνουν. Στις παρούσες συνθήκες, ο μόνος τρόπος για να μπορέσει το
χρηματοπιστωτικό σύστημα να επιβιώσει είναι να παράγει κρίσεις. Και το ΔΝΤ
είναι καλά κουρδισμένο για να μπορεί να συνεχίζει να παράγει τις κρίσεις που
είναι το παντεσπάνι της εικονικής οικονομίας. Ήδη από το 2006, δηλαδή ακριβώς
την εποχή που έπρεπε, μια επιτροπή “εξεχόντων” χρηματανθρώπων (ανάμεσα τους ο Andrew Crockett, πρόεδρος της JP Morgan&co και ο Alan Greespan, τότε
πρόεδρος του Federal
Reserve) αρχίζουν να συντονίζουν το ΔΝΤ με τις
εξελίξεις που θα 'ρθουν. Προτείνουν την πώληση 400 μετρικών τόνων χρυσού (το
1/8 του συνολικού αποθέματος χρυσού του ΔΝΤ), κατευθύνουν το ΔΝΤ από το σχετικά
συντηρητικό επενδυτικό προφίλ που είχε προς τα νέα (και συχνά εξόχως τοξικά)
οικονομικά εργαλεία και προτείνουν το ΔΝΤ να χρεώνει κράτη και για τη
συμβουλευτική του. Το νέο ΔΝΤ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό και πανέτοιμο να
ηγηθεί της μαμάς κρίσης και των παιδιών της. Το 2009 η υποτελής στις ΗΠΑ
ιαπωνική οικονομία, που παρά την απάνθρωπη αφοσίωσή του εργατικού δυναμικού της
βρίσκεται σε ύφεση τα τελευταία είκοσι χρόνια, χρηματοδοτεί το ΔΝΤ με 100
δισεκατομμύρια δολάρια!!![12]
Ότι χτυπά η κρίση το ΔΝΤ το αποτελειώνει.
Ισλανδία: καταστροφή- Λετονία: καταστροφή- Ουγγαρία-καταστροφή.
Ρουμανία-καταστροφή. Ουκρανία-καταστροφή.
Και μετά έρχεται η Ελλάδα. Ένας πρωθυπουργός
που κάνει τα πάντα για να μην μπορεί να δανειστεί η χώρα από τις αγορές. Μια
Γερμανία αντιευρωπαϊκή που επιτρέπει ή μάλλον συμφωνεί με την επέλαση του
όρνεου που λέγεται ΔΝΤ.
Η Ελλάδα έχει για το ΔΝΤ ξεχωριστή σημασία.
Γιατί η Ελλάδα παρουσιάστηκε ως μια χώρα “που δεν έπαιξε με τους κανόνες”.
Ξεκινά μια εκτεταμένη και μάλλον συντονισμένη παγκόσμια προπαγάνδα λάσπης για
την Ελλάδα. Η Ελλάδα χρησιμοποιείται για να παραδειγματίσει: Να δείτε την
ξεφτίλα λέγαν τα μήντια. Δεν είναι η διεθνής χρηματοπιστωτική αλητεία μόνο που
προκαλεί κρίσεις. Αυτοί εκεί οι μεσόγειοι δεν παίζουν με τους κανόνες. Είναι τα
κακά παιδιά που απειλούν την παγκόσμια οικονομία. Και θα υπάρχουν και άλλοι σαν
και αυτούς. Άρα η εποπτεία χρειάζεται. Το ΔΝΤ είναι απαραίτητο. Είναι εγγυητής
της οικονομικής σταθερότητας και ευημερίας. Παρόμοιες αλλά μικρότερης κλίμακας
αλητείες κάναν το ΔΝΤ και τα μήντια και κατά την ασιατική κρίση. Όπως μας
μεταφέρει ο Lyndon
Larouche: “Αυτά τα σχέδια έχουν την κοινή, τρελή υπόθεση ότι μόνο αναπτυσσόμενα
έθνη είναι χρεοκοπημένα και ως εκ τούτου απαιτούν εποπτεία από το ΔΝΤ στα
δάνεια...- ενώ το Γκρουπ των 7
βιομηχανικών χωρών δεν υπόκειται ποτέ στους ίδιους κανόνες πραγματικότητας.
Κάτω από αυτό το διπλό κριτήριο, η ετήσια εισροή τραπεζικών κεφαλαίων και
ομολόγων ύψους $50-150 δισ στην Ανατολική Ασία κατά το δεύτερο μισό της
δεκαετίας του 1990, χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει ισχυρισμούς πως η Ασία
“υπερδανείζεται” και εισέπραξε την κρίση που της άξιζε το 1997. Παραταύτα, κατά
τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, το εταιρικό χρέος των ΗΠΑ ανέβαινε κάθε χρόνο
κατά περίπου 800 δισεκατομμύρια και το συνολικό χρέος για κάθε οικογένεια
ανέβηκε κατά 400 δισ κάθε χρόνο. Την ίδια περιόδο, ο “τζόγος” κερδοσκοπικών παραγώγων από μείζονα Αμερικάνικα και
Ευρωπαϊκά κέντρα σχεδόν διπλασιάστηκε, φτάνοντας στα $140 δολάρια από το 1995
μέχρι και τον Ιούνιο του 2001. Και δεν αναφερόμαστε καν στα τρις που πήγαν στις
χρηματιστηριακές φούσκες.
Στην
πραγματικότητα, η Ασία και οι υπόλοιπες αναπτυσσόμενες περιοχές, πληρώναν από
$20-100 δις το χρόνο στις αγορές της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου από το 1997,
λεφτά που αποτελούν μια μορφή “πρόνοιας” για τη Wall Street.”[13]
Το μήνυμα είναι απλό: So you think you can borrow?
Μετά την Ελλάδα, τη νύφη που λέγεται ΔΝΤ την
πληρώνει η Ιρλανδία. Μετά έρχονται οι υπόλοιποι μεσόγειοι στο κλαμπ της
οικονομικής δυστυχίας και της απώλειας της εθνικής κυριαρχίας. Η κυβέρνηση
Παπανδρέου φέρει λοιπόν ευθύνη όχι μόνο για την κατάσταση της Ελλάδας αλλά και
για αυτά που θα συμβούν και σε άλλους λαούς. Αυτή άνοιξε την κερκόπορτα.
Η ατζέντα του ΔΝΤ εκπληρώνεται σημείο προς
σημείο. Οι G20[14] και η Ε.Ε[15]
συμφωνούν στο να φτάσει η δανειοδοτική ικανότητα του ΔΝΤ (και φυσικά
αντιστοίχως και οι πόροι του) στα 750 δισεκατομμύρια δολάρια !!!
Έχει ήδη αποφασιστεί, οι πόροι του ΔΝΤ να
διπλασιαστούν από 250 εκατομμύρια σε 500 εκατομμύρια SDR.[16] Το ΔΝΤ δυναμώνει και τρώει με χρυσά κουτάλια όταν οι λαοί
πεινούν.
Τι θέλει το ΔΝΤ από τη ζωή μας
Κέρδος. Η κρίση παράγει κέρδος για τα
χρηματοπιστωτικά όρνεα. Και όπως θα δούμε παρακάτω το κέρδος δεν είναι
αποκλειστικά οικονομικό. Σύμφωνα με το
Bretton
Woods Project: “Επικριτές της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ ανησυχούν
για τους όρους που επιβάλλονται σε χώρες δανειολήπτες. Η Παγκόσμια Τράπεζα και
το ΔΝΤ συνήθως επικολλούν όρους δανεισμού με βάση αυτό που ονομάζεται “Η
συναίνεση της Washington”, εστιάζοντας
στη φιλελευθεροποίηση – του εμπορίου, του οικονομικού και επενδυτικού κλάδου-
στην απορύθμιση και την ιδιωτικοποίηση εθνικοποιημένων βιομηχανιών. Συχνά, οι
όροι επικολλούνται χωρίς την απαιτούμενη εκτίμηση προς τις ιδιαίτερες συνθήκες
και οι ρυθμιστικές συστάσεις από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ αποτυγχάνουν
να λύσουν τα οικονομικά προβλήματα μέσα στις χώρες.
Οι όροι του ΔΝΤ μπορεί επιπρόσθετα να οδηγήσουν στην
απώλεια της εξουσίας ενός κράτος στο να κυβερνήσει την ίδια του την
οικονομία... Εγείρονται θέματα αντιπροσώπευσης που προκύπτουν από τη μεταφοράς
της ρύθμισης των εθνικών οικονομιών από τις κρατικές κυβερνήσεις σε ένα οικονομικό
οργανισμό με έδρα την Ουάσινγκτον στον οποίο οι περισσότερες αναπτυσσόμενες
χώρες κρατούν μικρή δύναμη ψήφου”[17]
Γνώριμο; Ναι, τώρα που βρισκόμαστε στο μάτι του Κυκλώνα,
μπορούμε πλέον να αναγνωρίσουμε την χαρακτηριστική υπογραφή του ΔΝΤ στη θανατική
καταδίκη της οικονομίας μας.
Μέχρι και υψηλόβαθμα στελέχη της χρηματοπιστωτικής Ελίτ,
όπως ο νομπελίστας Joseph Stiglitz που θήτευσε για μια
τριετία στον αδερφό οργανισμό του ΔΝΤ, την παγκόσμια τράπεζα, εμφανίζονται
επικριτικοί στις πρακτικές του ΔΝΤ. Ο Stiglitz δε
διστάζει να αποκαλέσει τους τεχνοκράτες του ΔΝΤ “φονταμενταλιστές της ελεύθερης
αγοράς”. Λέει
χαρακτηριστικά ο Stiglitz: “Παρακολούθησα προσεκτικά τι έχει κάνει το ΔΝΤ, τα λάθη που
χει κάνει... Τα λάθη ήταν τόσο συχνά που δεν μπορούν να θεωρηθούν ως
ατυχήματα...
Ρωτάς: Ποιος παίρνει την απόφαση, και για ποιόν; Βλέπεις
τη δομή του μηχανισμού λήψης αποφάσεων... στο ΔΝΤ οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα με το δικαίωμα
βέτο... (ΤΟ ΔΝΤ) βλέπει τον κόσμο με μια συγκεκριμένη οπτική, μια συγκεκριμένη
ιδεολογία, σύμφωνη με τα συμφέροντά του. Και το συμφέρον του είναι να
εξασφαλίσουν τα λεφτά των πιστωτών τους. Αυτό είναι η προτεραιότητα που θέτουν
πάνω από το καλό μιας χώρας...
(...Διαπιστώνω ότι) το ΔΝΤ εκβιάζει χώρες να
ιδιωτικοποιήσουν τα ασφαλιστικά τους συστήματα... Το ΔΝΤ λέει σε αναπτυσσόμενες
χώρες: “Δεν υπάρχει καμία συζήτηση, δεν υπάρχει άλλος δρόμος...” Αυτό ήταν
διανοητικά ανέντιμο... Η φιλελευθεροποίηση της κεφαλαιαγοράς ήταν η πηγή της
αστάθειας στην Ανατολική Ασία...
“Εμείς παίρνουμε τους αρρώστους” (λέει το ΔΝΤ). “Μην
κατηγορείτε εμάς για τα προβλήματα”...Το ΔΝΤ πάντα προσδιορίζει το πρόβλημα με
όρους διεφθαρμένης κυβέρνησης, υψηλού πληθωρισμού κλπ, μεταφέρουν την ενοχή στη
χώρα...
Αλλά το νοσοκομείο (του ΔΝΤ) είναι από αυτά που κάνουν τους
ανθρώπους ακόμη πιο άρρωστους. Είδαμε στην Ανατολική Ασία, τη Λατινική Αμερική,
τη Ρωσία και την Αφρική πόσο χειρότερα κάναν τα πράματα.”
Το ΔΝΤ παράγει κέρδη για τον εαυτό του και τα ισχυρά μέλη
του μέσω της εμπορίας χρεών που το ίδιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργεί.
Για να περάσει τις πολιτικές του χρησιμοποιεί την κυβερνητική διαφθορά και τους μηντιακούς
μηχανισμούς της και επιχειρεί να πετάξει στους πολίτες το μπαλάκι της
οικονομικής εγκληματικότητας που παράγεται, συντηρείται και ενισχύεται από τα
συστήματα της εξουσίας. Η μετατροπή εγκλημάτων της οικονομικοπολιτικής ελίτ σε
“κοινωνικό θέμα” και ¨συλλογική ευθύνη” είναι μια από τις ψυχολογικές μεθόδους
που η εξουσία χρησιμοποιεί για να κάμψει τις αντιστάσεις των πολιτών[18]. Στο
πραγματικά έξοχο άρθρο του Greece: Same Tragedy, Different Scripts, ο Walten Bello περιγράφει τις μεθόδους με τις οποίες το χρηματοπιστωτικό
σύστημα παράγει κρίσεις και τις ψυχολογικές μεθόδους με τις οποίες το ΔΝΤ σε
σύμπραξη με τις κυβερνήσεις, παράγει συμμόρφωση στις πολιτικές του: “Η ελληνική
κρίση προέρχεται από την ίδια φρενήρη τάση του χρηματιστηριακού κεφαλαίου να
αποκομίζει κέρδη από τη μαζική αδιάκριτη επέκταση της πίστωσης που οδήγησε στην
κατάρρευση της Wall Street. Η ελληνική κρίση εμπίπτει στο ίδιο υπόδειγμα
που αποτύπωσαν οι Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff στο
βιβλίο τους “This
Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly”: Περίοδοι φρενήρους κερδοσκοπικού δανεισμού ακολουθούνται
αδυσώπητα από κρατικές χρεοκοπίες ή επαναδιαπραγματεύσεις του χρέους. Όπως
η κρίση του χρέους του Τρίτου Κόσμου των αρχών της δεκαετίας του 1980, η
ασιατική οικονομική κρίση του τέλους της δεκαετίας του 1990, έτσι και η
λεγόμενη κρίση του χρέους χωρών όπως η Ελλάδα, η Ευρώπη, η Ισπανία και η
Πορτογαλία είναι κρίσεις που οφείλονται κυρίως στην προσφορά παρά στη ζήτηση.
Στην προσπάθεια τους να αυξάνουν ολοένα και περισσότερο τα
κέρδη τους από το δανεισμό, οι τράπεζες της Ευρώπης διοχέτευσαν μέσω δανείων
ένα ποσό της τάξης των 2,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις ευρωπαϊκές οικονομίες
που σήμερα θεωρούνται ως οι πιο προβληματικές: Ιρλανδία, Ελλάδα, Βέλγιο,
Πορτογαλία και Ισπανία. Οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες κατέχουν
το 70% του ελληνικού δημόσιου χρέους των 400 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι
γερμανικές τράπεζες ήταν σημαντικοί αγοραστές τοξικών στοιχείων ενεργητικού
επισφαλών δανείων από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ και επέδειξαν την ίδια
έλλειψη επιλεκτικότητας και στην αγορά ομολόγων του ελληνικού δημοσίου.
Οι γαλλικές τράπεζες από την πλευρά τους, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών
Διακανονισμών, αύξησαν το δανεισμό τους προς την Ελλάδα κατά 23 τοις εκατό,
προς την Ισπανία κατά 11 τοις εκατό και προς την Πορτογαλία κατά 26 τοις εκατό.
Στη ξέφρενη ελληνική πιστωτική σκηνή δεν εμφανίζονται
μόνον Ευρωπαίοι πρωταγωνιστές. Ο κολοσσός της Wall Street, η Goldman
Sachs έδειξε στις ελληνικές οικονομικές αρχές τον τρόπο με τον οποίο
χρηματοπιστωτικά μέσα γνωστά ως παράγωγα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να
«εξαφανιστεί» μεγάλο μέρος του ελληνικού δημόσιου χρέους, ωραιοποιώντας έτσι
τους εθνικούς λογαριασμούς στα μάτια των τραπεζιτών οι οποίοι έσπευσαν να
δανείζουν όλο και περισσότερο. Ακολούθως, από την άλλη πλευρά, το ίδιο
ακριβώς χρηματοπιστωτικό ίδρυμα επιδιδόμενο σε συναλλαγές παραγώγων γνωστών ως
«συμφωνιών ανταλλαγής κινδύνου πιστωτικής αθέτησης» ή πιο απλά ως «ασφαλίστρων
ομολόγων» (CDS) στοιχημάτιζε στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας με
αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος δανεισμού της χώρας από τις τράπεζες και η
Goldman Sachs να αποκομίσει σημαντικά κέρδη.”...
...“Οι τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
έχουν ξαναπαίξει το ίδιο γνωστό παιχνίδι εμπιστοσύνης και με τις αναπτυσσόμενες
χώρες...” “...Ρίξε το φταίξιμο στα θύματα στιγματίζοντάς τα επειδή ζουν πέρα
από τις δυνατότητές τους, βάλε τους δημόσιους οργανισμούς να σε διασώσουν
προκαταβάλλοντάς σου χρήματα, και άσε το λαό με το ασήκωτο καθήκον της
αποπληρωμής του χρέους κόβοντας ένα τεράστιο κομμάτι των τωρινών και
μελλοντικών εισοδημάτων του για να πληρώνει τους πιστωτικούς οργανισμούς...”
“...Οι μεγάλες τράπεζες ανησυχούν πλέον πραγματικά για την
απαίσια κατάσταση των ισολογισμών τους οι οποίοι έχουν πληγεί από τα τοξικά
επισφαλή στοιχεία του ενεργητικού τους και συνειδητοποιούν πως υπερεπέκτειναν
σοβαρά τις δανειοδοτικές τους πράξεις. Ο κύριος τρόπος με τον οποίον
προσπαθούν να ανοικοδομήσουν τους ισολογισμούς τους είναι η δημιουργία νέων
κεφαλαίων χρησιμοποιώντας τους ίδιους τους δανειστές τους ως ενέχυρο. Με
βάση τον κεντρικό άξονα της στρατηγικής αυτής, οι τράπεζες επιδιώκουν να
πείσουν τις δημόσιες αρχές για τη διάσωσή τους για μια ακόμη φορά, όπως ακριβώς
οι αρχές είχαν κάνει και στην πρώτη φάση της κρίσης με τη μορφή κεφαλαίων
διάσωσης και ένα χαμηλό βασικό επιτόκιο δανεισμού...”
... “Ατυχώς, όπως φαίνεται και από την πρόσφατη συνάντηση
του G-20 στο Toronto, οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ έχουν ενδώσει στην
κοντόφθαλμη ατζέντα των τραπεζών που υποστηρίζονται από παρωχημένους ζηλωτές
του νεοφιλελευθερισμού οι οποίοι εξακολουθούν να θεωρούν το ενεργό και
παρεμβατικό κράτος ως το θεμελιώδες πρόβλημα.”[19]
Πέρα από τα τοκογλυφικά κέρδη, το ΔΝΤ λοιπόν, μέσω πλέον
και του προγράμματος “πρότυπα και κώδικες”, επιβάλλει όχι μόνο πολιτικές αλλά
και ιδεολογίες. Για την ακρίβεια το αντίθετό τους: την ανιδεολογία του
νεοφιλελευθερισμού. Το ΔΝΤ “αμερικανοποιεί” τις χώρες στις οποίες επεμβαίνει
και ισοπεδώνει την πολιτική και τη βούληση της κοινωνίας για να μην έχει
περιοριστικούς φραγμούς το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, για να δρα
ανεμπόδιστα, για να δρα ανεξέλεγκτα. Το ΔΝΤ χτυπάει το δημόσιο όχι μόνο από
σκοπιμότητα αλλά και από ιδεολογία- στην περίπτωση τέτοιων μηχανισμών η
σκοπιμότητα της κερδοσκοπίας γίνεται παράλληλα και ιδεολογία. Και την ίδια
στιγμή που το ΔΝΤ πρεσβεύει το laissez faire για
τους εκλεκτούς του, απαγορεύοντας στο κράτος-όμηρο της τον κανονιστικό και
ελεγκτικό του ρόλο και μετατρέποντας τις κοινωνίες σε ζούγκλες, απαγορεύει
παράλληλα και στο Δημόσιο να είναι ανταγωνιστικό, να παίξει επί ίσοις όροις με
τους χρηματάνθρωπους, τα τραστ τους και τα λόμπυ τους. Ο πολίτης με αυτόν τον
τρόπο μένει απόλυτα ξεγυμνωμένος από κάθε προστασία, στερημένος από κάθε
συλλογική δράση, έρμαιο, μόνος και έρημος. Αυτό είναι το ΔΝΤ, και αυτό έχει
προκαλέσει σε τόσους και τόσους άλλους λαούς: Απόλυτη εξαθλίωση και απόγνωση. Ο
μόνος τρόπος που το ΔΝΤ ξέρει για να γλυτώσει τους πληθυσμούς από φτώχεια είναι
να τους θανατώσει.
Θα κλείσω με την οπτική ενός μεγάλου σοσιαλιστή πολιτικού
για το ΔΝΤ: “Ιδιαίτερα το ΔΝΤ δεν έχει τη φήμη ούτε για την κοινωνική του
δικαιοσύνη, ούτε και βεβαίως για την αποτελεσματικότητά της. Το να πηγαίνει σε
χώρες αναπτυσσόμενες και να τους λέει επειδή έχετε πολλά δάνεια και πρέπει να
κόψετε και το πρώτο που πρέπει να κόψετε είναι από την παιδεία... αυτές είναι
επίσημες πράξεις τους που ουσιαστικά κόβουν το μέλλον της χώρας ... μπορεί αυτή
η χώρα να μαζέψει κάποια λίγα χρήματα για ένα διάστημα ένα δύο χρόνια αλλά
ουσιαστικά καταδικάζει αυτή τη χώρα στην υπανάπτυξη σε μόνιμη βάση... Άρα δεν
έχουμε κανένα λόγο εμείς να μπούμε σε μια τέτοια διαπραγμάτευση που πιθανώς να
διολισθήσει σε όρους που θα είναι αρνητικοί για την πορεία της χώρας μας”
Αυτός ήταν ο Γιωργάκης ο Παπανδρέου όταν απήγγειλε ένα
σοσιαλίζον ποίημα. Σήμερα, αυτός που άλλοι αποκαλούν G.Pap, φαίνεται να προτιμά ένα αμερικάνικο χιτάκι: There is no way, there
is no way, there's no way out of here.
Όλοι στο κλαμπ της εξουσίας ξέραν. Και για το
χρηματιστήριο, και για τις αλχημείες για να μπούμε στο Ευρώ και για τη Siemens, και την Ολυμπιάδα και για το χρέος και για την κρίση και
για το τι είναι το ΔΝΤ. Ξέραν και μας βάζαν να πανηγυρίζουμε τη συντριβή μας ως
θριάμβους. Ήταν βέβαια θρίαμβοι. Δικοί τους. Και το ίδιο μας κάνουν σήμερα όταν
μας παρουσιάζουν την παράταση της αποπληρωμής του δανείου, αυτό ακριβώς δηλαδή
που συμφέρει το ΔΝΤ και τον τοκογλυφικό μηχανισμό του, ως θρίαμβο μας. Όλοι
τους ξέρανε. Δυστυχώς για αυτούς όμως πλέον ξέρουμε και μεις.
[1] http://www.imf.org/external/np/exr/facts/glance.htm
[2] http://www.imf.org/external/np/sec/memdir/members.htm
[3] http://www.imf.org/external/np/sec/memdir/members.htm
[4] http://www.kerdos.gr/Default.aspx?id=1237422&nt=103
[5] http://politics.club.fatih.edu.tr/text/3/Dmitry%20Niarguinen.htm
[6] http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Jee3cLOUa3EJ:siteresources.worldbank.org/EXTABOUTUS/Resources/IMF.ppt+imf+%22a+teacher%22+%22a+doctor%22&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr
[7] http://www.uiowa.edu/ifdebook/briefings/pdf/imf.pdf
[8] http://www.uiowa.edu/ifdebook/briefings/pdf/imf.pdf
[9] http://financial-magazine.net/imf-lives-staff-salaries-increased-10-year/1742.html
[10] http://www.whirledbank.org/imf.html
[11] http://www.uiowa.edu/ifdebook/briefings/pdf/imf.pdf
[12] http://www.imf.org/external/pubs/ft/survey/so/2009/new021309a.htm
[14] http://www.imf.org/external/np/exr/faq/sdrfaqs.htm
[15] http://www.reuters.com/article/idUSTRE6490LK20100510
[16] http://www.imf.org/external/np/exr/faq/sdrfaqs.htm
[17] http://www.brettonwoodsproject.org/item.shtml?x=320869
[18] Για τα ψυχολογικά όπλα της εξουσίας, διαβάστε
το σχετικό κείμενο μου “το νερό που καίει”
[19]
http://www.fpif.org/articles/greece_same_tragedy_different_scripts. Μετάφραση του Ζώη Σταθερού για: http://omadeon.wordpress.com/2010/07/30/greece-wall-street-same-tragedy/