Κατασταλάζοντας με τον Covid-19: Τα νέα δεδομένα και η μεγάλη εικόνα

Με τουλάχιστον μία περιοχή της Ελλάδας, την Ηλεία  να έχει εισέλθει στη φάση 2 της επιδημίας όπου είναι δύσκολο πλέον να περιοριστεί, είναι καλό να εξετάσουμε κάποια νέα δεδομένα του κορονοϊού.

Χρόνος επώασης

Από 5 εώς 7 ημέρες. Μέγιστο: 14 ημέρες. Ο μεγάλος χρόνος προκαλεί τα προβλήματα στον έγκαιρο εντοπισμό φορέων του.

Xρόνος παραμονής στο σώμα

Ακόμη και μετά την αποδρομή της νόσου, ο ιός μπορεί να παραμείνει στο σώμα για εβδομάδες. Άγνωστο ο ακριβής χρόνος. Εξαιτίας αυτού, πιθανολογείται ότι δημιουργείται ισχυρότερη ανοσολογική μνήμη στον ιό. Πολύ θετικό.

Μεταδοτικότητα

Θα επιμείνω ότι ο ρυθμός μετάδοσης δεν είναι 2 νέοι φορείς για κάθε έναν. Κι αυτό προκύπτει όχι μόνο από τα εμπειρικά δεδομένα αλλά και από το ότι άγνωστο μη καταγεγραμμένο ποσοστό φορέων είναι ασυμπτωματικό ή με πολύ ήπια συμπτώματα.

Πολύ πιο μεταδοτικός φαίνεται να είναι ο ιός στη φάση των συμπτωμάτων, με συνάχι και βήχα να είναι λεωφόροι μετάδοσης.

Ανησυχητικό είναι ότι ο ιός μπορεί να συνεχίζει στο σώμα ακόμη και μετά την αποδρομή της νόσου. Εξού και τα μέτρα προσωπικής υγιεινής πρέπει να τηρούνται και από όσους έχουν θεραπευτεί.

Εδώ θα πρέπει να δώσουμε και μια απάντηση σε ένα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα: την δεύτερη λοίμωξη σε ασθενή από την Ιαπωνία που είχε θεραπευτεί. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να δείχνει μειωμένη ανοσολογική απάντηση ή μνήμη σε ποσοστό ασθενών κάτι που θα επέτρεπε στον ιό να «ανακυκλώνεται»  συνέχεια μέσα στον πληθυσμό. Αν όντως συνέβαινε κάτι τέτοιο όπως κάποιοι από εμάς αρχικά υποψιάστηκαν, θα ήταν όντως τρομακτικό. Αλλά τα δεδομένα πλέον μας λένε ότι τα πιο πιθανά ενδεχόμενα για το ιαπωνικό αίνιγμα είναι δύο:

Α) Αναζωπύρωση: Η χρήση Tamiflu μπορεί να είχε ρίξει το ιϊκό φορτίο σε βαθμό να μην μπορεί να δώσει συμπτώματα χωρίς ο ασθενής να έχει προλάβει να αναπτύξει ανοσία.

Β) Μετάλλαξη: Έχουμε πλέον ανιχνεύσει δεύτερο στέλεχος του COVID-19. Υπάρχει κάποια πιθανότητα άτομα που έχουν νοσήσει από το πρώτο στέλεχος να μην έχουν ανοσία στο δεύτερο.

Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι πολύ κακό να έχουμε δύο επιδημίες από τα δύο στελέχη.

Το θετικό είναι όμως ότι τα δύο στελέχη μπορεί να ανταγωνίζονται μεταξύ τους, με το δεύτερο στέλεχος να χαρακτηρίζεται ως πιο ήπιο από το πρώτο. Κι αυτό είναι καλό.

Το κακό είναι όμως ότι όσο περισσότερο εξαπλώνεται ο ιός, τόσο πιο πιθανό είναι να δώσει νέες μεταλλάξεις που θα μπορούσε να σημαίνει νέες επιδημίες μέσα στην επιδημία και στελέχη ανθεκτικά στο Tamiflu και σε άλλα αντιϊκά που χρησιμοποιούνται εμπειρικά σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, κάτι που θα αυξήσει έστω και λίγο την θνησιμότητα.

Από την άλλη, μετάλλαξη δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι τα νέα στελέχη δεν αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό ατόμου που έχει ήδη νοσήσει από το αρχικό στέλεχος.

Τα παραπάνω, ισχύουν για κάθε ιό και κάθε επιδημία. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωρίσματα του «νέου» Κορονοϊού.

Ας φτάσουμε όμως σε πράγματα που παραμένουν οξύμωρα.

Σε κάθε χώρα βλέπουμε κατά διαστήματα κάποιες εκρήξεις στα νούμερα των νέων κρουσμάτων δύο τριών ημερών και μετά το νούμερο των νέων κρουσμάτων σταθεροποιείται. Η μόνη εξαίρεση είναι το Ιράν. Αυτό, καθόλου δεν συμφωνεί με μια επιδημία μεγάλης μεταδοτικότητας καθώς, σε μια τέτοια περίπτωση, όταν τα νούμερα είναι μεγάλα, θα έπρεπε να έχουμε εκθετικές αυξήσεις των νέων κρουσμάτων. Το οποίο και συμβαίνει μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα. Η εικόνα λοιπόν της επιδημίας δεν μας δίνει βάσιμο λόγο να συμπεράνουμε ότι έχουμε μια επιδημία με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από την γρίπη.

Θνησιμότητα 

Ο ΠΟΥ δίνει 3,4%, ποσοστό πολύ πιο υψηλό από οποιαδήποτε γρίπη. Το ποσοστό όμως είναι σίγουρα πλασματικό καθώς όσο περισσότερο εξαπλώνεται η επιδημία, τόσο μεγαλύτερο γίνεται το ποσοστό των ασυμπτωματικών και των φορέων με πολύ ήπια συμπτώματα που δεν καταγράφονται.

Τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα είναι 93000. Η εκτίμησή μου είναι ότι πρέπει να είναι από 200000 εώς 500000.

Εκτίμησή μου εξ αρχής ήταν το ποσοστό θνησιμότητας είναι κάτω από 1% και με αυτή την εκτίμηση συμφωνούν αξιωματούχοι των Centers for Disease Control and Prevention και του National Institute of Allergy and Infectious Diseases.

Το ποσοστό αυτό διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα.

Από την μία έχουμε το δραματικό ποσοστό του 7% στις ΗΠΑ, τα υψηλά, κοντά στο 3,5% στο Ιράν και Ιταλία, το χαμηλό του 1,2 σε Ισπανία και 0,7 στην Νότια Κορέα και τα μηδενικά μέχρι τώρα σε Γερμανία και Σιγκαπούρη.

Δεν έχουμε ιδέα ακόμη σε τι οφείλονται αυτές οι τεράστιες διακυμάνσεις στην θνησιμότητα από χώρα σε χώρα.

Αν υπολογίσουμε όμως και το «αόρατο» ποσοστό ασυμπτωματικών και ήπιων κρουσμάτων, θα δούμε πχ στην Νότια Κορέα με αρκετά μεγάλο δείγμα ως τώρα, ένα ποσοστό της τάξης του 0,4, εώς 0,1%, ποσοστό σχετικά κοντά σε αυτό της εποχιακής γρίπης.

Σε κάποιες χώρες λοιπόν, για άγνωστους λόγους, έχουμε απλά ένα δεύτερο κύμα γρίπης.

Καλό θα ήταν να  ανακαλύψουμε αυτούς τους λόγους.

Όπως και να ‘χει, επιμένοντας στην υπόθεση μας μιας παγκόσμιας θνησιμότητας αρκετά πιο χαμηλά του 1%, ο COVID έχει μεν θνησιμότητα πολλαπλάσια της γρίπης που προέρχεται κυρίως από τις επιπλοκές του στις ευπαθείς ομάδες, σίγουρα δεν είναι όμως 34 φορές πιο θανάσιμος από την γρίπη όπως επισήμως δείχνει ο ΠΟΥ.

Αν συνυπολογίσουμε και την συνύπαρξη άλλων αναπνευστικών ιών σε ασθενείς, το ποσοστό θνησιμότητας του Covid  μπορεί να πέσει κατά 1% εώς 15%.

Ας δούμε όμως τώρα την μεγάλη εικόνα: Η γρίπη αποτελεί μόνο το 7-15% ιογενών ασθενειών με παρόμοια συμπτώματα, τις λεγόμενες γριπώδεις συνδρομές.  Το κοινό κρυολόγημα είναι το πιο κοινό από αυτές με τους ενήλικες να το περνούν 2 ως 6 φορές τον χρόνο. Κάντε τον πολλαπλασιασμό με τον γενικό πληθυσμό και θα βγάλετε τα κρούσματα.

Ακόμη και το κοινό κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει θανάσιμες επιπλοκές σε πολύ επιβαρυμένους ασθενείς. Μην ψάχνετε στατιστικές θνησιμότητας. Δεν επιχειρήθηκαν.

Ο κυρίαρχος ιός στις γριπώδεις συνδρομές είναι ο σχετικά ακίνδυνος ρινοϊός με 29% και ήδη γνωστοί κορονοϊοί με 15%, με 46% να οφείλεται σε άγνωστες αιτίες, μάλλον ιούς. Είναι πιθανό λοιπόν ο COVID να μην είναι καινούριος ιός και να κυκλοφορούσε ήδη, απλά να τον εντοπίσαμε τώρα.

Αλλά ας πάμε σε νόσους που προκαλούν οι γριπώδεις συνδρομές.

Κάθε χρόνο έχουμε, 4,2 εκατομμύρια θανάτους από Οξείες Λοιμώξεις του Αναπνευστικού (ΟΛΑ), το μεγαλύτερο κομμάτι τους σε χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Πάνω από ένα εκατομμύριο από αυτούς οφείλονται σε ιώσεις από ποικίλους ιούς όπως αναφέραμε.

Οι θάνατοι σε αυτήν την ομάδα από ιούς τις γρίπης αποτελούν μονάχα ένα κλάσμα του αριθμού και οι ετήσιες εκτιμήσεις για τους θανάτους από γρίπη πρέπει να υπολογίζονται στο κάτω άκρο τους καθώς συχνά συνυπολογίζονται στα νούμερα της γρίπης, θάνατοι από άλλους αναπνευστικούς ιούς.

Ο 3000 θάνατοι από τον Covid-19 είναι ακόμη σταγόνα στον ωκεανό των θανάτων από γριπώδεις συνδρομές και γρίπες μαζί.

Μόνο αν έχουμε σοβαρή αύξηση του συνολικού αριθμού του ενός εκατομμυρίου ιογενών θανάτων από ΟΛΑ, μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για σοβαρή επιβάρυνση της παγκόσμιας δημόσιας υγείας.

Και για να γίνει κάτι τέτοιο, ο Covid πρέπει να δώσει υπερπολλαπλάσιους θανάτους από όσους έχουμε σήμερα.

Αν παρακολουθούσαμε τις επιδημίες που κάνει ο κάθε ένας από τους διακόσιους αναπνευστικούς ιούς, θα ζαλιζόμασταν.

Είναι αμφίβολο λοιπόν το ότι ο Covid αποτελεί σοβαρή απειλή για την παγκόσμια υγεία.

Ο Covid-19, απέδειξε περίτρανα ένα πράγμα: η ανθρωπότητα και οι κυβερνήσεις της απόδειξαν είναι ανέτοιμες για μια πραγματικά επικίνδυνη πανδημία. Έχουμε εικόνα απανωτών ιατρικών λαθών σε σχέση με τον Covid. Φανταστείτε τι θα γίνει σε περίπτωση μιας πραγματικά επικίνδυνης πανδημίας, με μεγάλο χρόνο επώασης, μεγάλη θνησιμότητα (της τάξης πχ του 10%) και με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα. 

Τα συστήματα δημόσιας υγείας, με Covid-19 ή χωρίς, πρέπει να ενισχυθούν με ειδικές κλινικές και εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.  Γιατί με ή χωρίς ψεύτη βοσκό, ο λύκος μιας πραγματικά επικίνδυνης πανδημίας, δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί.

Απλά, χάρη στον ψεύτη βοσκό, θα είμαστε αρκετοί ανέτοιμοι απέναντι σε μια πραγματική απειλή.  

Πέτρος Αργυρίου, agriazwa.blogspot.com,   5/3/2020